“Bir musibet bin nasihatten iyidir.” demiş Atalarımız.
Seçim döneminde, ulusal kanallarda boy göstermek moda oldu. Magazincisinden haber programcısına kadar, adayları konuk ediyorlar.
Halkın, adayları tanıyarak oy vermesini sağlamak amaçlı programlar yapıldığını düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz.
Program yapımcıları, konuk ettikleri adaylar ne söylemek istiyorsa onu söyletiyor. Konuğun ne söylediğinin önemi yok, verdiği paranın ya da kanal sahibinin ne kadar menfaat sağladığının önemi var.
Ulusal basın ne yapıyorsa, yerel basında aynısını yapıyor. Ne kadar para, o kadar köfte. Bilgelikten ödün verende yok.
Bodrum Belediye Başkanı ve Muğla Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Ahmet Aras, kanal kanal dolaşıyor, söylediği yanlışlar hep aynı.
Kimse demiyor mu “söylediklerin yanlış reis” diye.
Söylemezler, herkes durum idare edip, yolunu bulmaya çalışıyor. Söyleseler ne olur, sen reisten daha iyi mi bileceksin?
Belediyeler özerk yapıya ve özerk bütçeye sahiptirler. Yapısal olarak, yaptığı hizmetlerin çoğunun bedelini halktan alır. Su, yol, kanalizasyon yapıldığında bedava yapmaz, katılım bedeli adı altında mülkiyet sahiplerinden bedeli alınır.
Katı atık, su faturasının içindedir, Sokakların temizliği için çevre temizlik vergisi alır. Emlak vergisi, işyerlerinin tabelalarından reklam vergisi, yapılan sigortalardan yangın vergisi alır saymakla bitmez.
Bedelsiz yaptığı işler de vardır.
Başkan adaylarının yaptığı hata, bütçelerinin çok üstünde vaatte bulunarak, yapamadıklarında, çareyi merkezi iktidarı suçlamakta bulurlar.
Başkan Aras bir televizyon kanalında; “Muğla’ya 5 milyon turist geliyor, 1 milyon nüfus var, her ay 1 milyona lira para kazanıyoruz, 5 milyon lira harcıyoruz.” diyor.
Matematikte rakamları doğru yere koyarsanız hata yapmazsınız.
Muğla İline gelen 5 milyon turist 12 ayın toplamıdır. Aylık ortalama 420 bin diyelim. Kısaca Muğla ilinin aylık ortalama nüfusu, 1 milyon 420 bindir. Yerli turisti de işin içine koyarsak 2 milyon olsun.
Buradaki bilgisizlik veya aldatmaca, genel bütçeden belediyelere verilen paylar. Bu paylar nüfusa göre verilmez. Önce kanunu bileceksiniz, sonra konuşacaksınız.
Yerel yönetimlere ayrılan payların iki temel esası vardır.
Büyükşehir belediyeleri kapsamında Özel tüketim vergisi dışında, ülke genelinde beyan edilen değil, tahsil edilen vergilerden yüzde 6,5 oranında pay ayrılır. Bu pay İLBANK aracılığıyla dağıtılır.
Büyükşehir belediyelerinde; ayrılan 4,5’luk payın yüzde 60 ilçe belediyelerine, yüzde 10’u su kanal idaresine, yüzde 30 büyükşehir belediyesine paylaştırılır. Kalan yüzde 2’lik oran ise; diğer belediyelere 1,5, il özel idaresine 0,5 olarak pay edilir. Aylık ödeme yapılır.
İl bazında tahsil edilen vergilerden ise yüzde 6 oranında pay ayrılır. Büyükşehir Belediyesi yüzde 6’nın yüzde 60’ını kendisine ayırıp, geri kalan kısmı yani yüzde 40’ını ise ilçelere pay ederken, yüzde 70 nüfusuna, yüzde 30 yüz ölçümüne göre pay eder. Yine aylık ödeme yapılır.
Toparlayacak olursak, her belediye aynı oranda nüfusa göre genel ve yerel vergilerden pay almamakta. Önce yanılgıyı, yanlış anlatılanı düzeltelim. Tahsil edilen vergiler, oran esasına göre dağıtılmakta ve bir denge oluşmuş vaziyettedir.
Yapılan bu ödemeler, belediyelerin bütçesinde ciddi bir oran teşkil etmez. Bunları bilmeyebilir bir başkan, ancak yanlışta ısrar ediyorsa kasıt var demektir.
Muğla Büyükşehir Belediyesi’nin kredi notu yüksektir, kasasında parası vardır, Yönetimsel hataları olmakla birlikte, yönetim ruhu yoktu. Bodrum Belediyesi en zengin belediyelerden olmasına rağmen doğru yönetilemedi ve “Merkez versin, biz yiyelim.” mantığı vardı.
Henüz başkan olmadan Ahmet Aras yapamayacaklarının kılıfını hazırlamakta.
Genel ve yerel vergi tahsilatlarından gelen para miktarını yükseltmek istiyorsa belediyeler, özellikle sınırları içerisindeki işletmelerin vergi bildirim ve ödemelerini doğru yapmasını teşvik etmelidir.
“Turizmciyim” diyen Ahmet Aras, gelen turistleri kente yük gibi göstermeye çalışmaktadır. Ne yazık ki Bodrum’un, Muğla’nın turizm politikası yoktur. Bu nedenle parası çok olan buraları tercih etmemektedir.
Otel zincirlerini turizm açısından önemseyenler, yerel halkı fakirleştirmişlerdir.
Bodrum’un bütçesini talan eden, kayıt dışı parayı har vurulup, harman savuran bir başkan geliyor. Umarım kazanır. En azından, çektiğimiz cezanın sefasını süreceklerini sananlarla bu cezayı paylaşmak keyifli olacak.
“Genel seçim başka, yerel seçim başka.” diyenler, “Ben partiye bakmam, adaya bakarım.” diyenler şimdilerde “ben partimden başkasına oy vermem.” der oldular.
Kime verirseniz verin, ama vicdanınızın sesini dinleyin.
Tüm CHP adayları, mal varlıklarını sosyal medyadan paylaşacaklardı, gören duyan var mı?
Bir musibet bin nasihatten iyidir.
Vesselam…
