Çocuklar dünyayı oyunla keşfeder, duygularını oyunla ifade eder. Ancak bazen masum gibi görünen bazı oyunlar, aslında bir sorunun habercisi olabilir. Uzmanlar, ebeveynlerin “sadece oynuyor” diyerek göz ardı ettiği bazı davranışların, çocuğun gelişimiyle ilgili önemli sinyaller taşıyabileceği konusunda uyarıyor.
Çocukların dünyasında her şey bir oyun gibi görünebilir. Ancak uzmanlar, bazı davranışların sadece bir oyun değil, gizli bir yardım çağrısı veya gelişimsel bir işaret olabileceği konusunda uyarıyor. Ebeveynler için masum görünen bazı hareketler, aslında çocuğun duygusal, zihinsel veya fiziksel ihtiyaçlarını haber veriyor olabilir. İşte çocuk gelişimi uzmanlarının özellikle üzerinde durduğu 6 kritik davranış ve anlamları:
1. Sürekli Zıplama ve Koşma
Enerjik bir çocuğun koşması normal gibi görünse de, durmaksızın hareket etme ihtiyacı, duyusal bütünleme bozukluğu ya da dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi durumların belirtisi olabilir. Bu çocuklar, bedenlerini “sakinleştirmek” için hareket etmeye ihtiyaç duyarlar.
2. Eşyaları Sürekli Döndürme veya Sıralama
Çocuğunuz oyuncaklarını sürekli sıraya mı diziyor? Arabaları sadece tekerleğinden mi izliyor? Bu davranışlar bazen tekrarlayıcı davranış örüntüleriyle kendini gösteren otizm spektrum bozukluğunun erken sinyalleri olabilir.
3. Sert Seslere Tepki Verme
Normal bir çocuk şarkıya eşlik ederken, bazı çocuklar elektrik süpürgesi, saç kurutma makinesi gibi yüksek seslerden rahatsızlık duyar. Bu hassasiyet, duyusal işlemleme farklılıklarına işaret edebilir.
4. Aşırı Yalnız Oynamayı Tercih Etme
Çocuklar oyun sırasında sosyalleşmeyi öğrenir. Ancak çocuğunuz ısrarla tek başına oynamayı seçiyor ve diğer çocuklara ilgisiz kalıyorsa, bu durum sosyal gelişimle ilgili bir soruna işaret edebilir.
5. Oyunda Aşırı Kontrolcü Olma
Sürekli kendi kurallarını koyan, karşısındaki çocuğa rol vermeyen bir çocuk, kaygı bozukluğu ya da özgüven problemi yaşıyor olabilir. Oyun, çocukların kontrol hissi kazandığı bir alandır; aşırı kontrol ihtiyacı, dış dünyada hissettiği güvensizliği yansıtabilir.
6. Kendine Zarar Veren Davranışlar
Kafasını yere vurma, saç çekme, kendini ısırma gibi davranışlar asla göz ardı edilmemelidir. Bunlar, çocuğun duygularını dışa vuramadığı durumlarda ortaya çıkan stres tepkileridir ve profesyonel yardım gerektirir.
“Sadece Oyun Değil, Bir Mesaj Olabilir”
Çocuk psikolojisi uzmanları, ebeveynlerin çocuklarının davranışlarını gözlemlerken “normaldir, geçer” yaklaşımı yerine, anlamaya çalışan bir bakış açısı geliştirmesini öneriyor. Çünkü oyun, çocuk için sadece eğlence değil; aynı zamanda kendini ifade etmenin bir yolu.
