Sorunu doğru olarak ortaya koyarsanız, çözümün kendi içinde olduğunu fark edeceksiniz. Emlak rayiç değerlerinin 2022 yılı uygulama birim fiyatlarının belirlenmesi, Bodrum gündeminde en çok tartışılan konulardan bir tanesi.
Her olursa olsun, ucu bize direk değdiğinde zıplamaya başlıyoruz.
Emlak rayiç değerlerinin yeniden değerleme yapılarak belirlenmesi, kanuni bir zorunluluktur. Bu işlem; Vergi dairesinden 2, Belediyeden 2, Tapu dan 1, Ticaret Odasından 1 ve Muhtardan oluşan komisyon kurularak yapılır.
Bu konuda birkaç kanun ve yönetmelik esas alınarak düzenleme yapılır. Sadece Bodrum’da değil tüm ülkede yapılan, yasal bir işlemdir.
Mülk sahiplerini ilgilendiren bir konu olmasına rağmen, olaya bu kadar sığ bakılamaz. Yanlış yapılırsa kentin varlıklarının el değiştirmesine neden olabilir ve yerel halkın topraksız kalmasının yolu açılmış olur.
Ben yanlışı söyleyeyim….
Bodrum Belediye Başkanı Ahmet Aras, kendisinin “komisyon üyesi olmadığını” ifade ederek yanlış bir söylemde bulunuyor. İrade kendisindeyken, “benimle alakası yok” demek doğruyu söylemekten kaçmakla eş anlama gelir.
Kanun; “Belediye başkanı veya yerine atadığı belediye personeli” diyor. Kısaca atanan belediye personeli, başkan adına o komisyonda görev yapıyor.
Yanlışlara devam edelim, her ne kadar kanun yukarıda yazdığım komisyon üyelerinin nasıl belirleneceğini yazmış olsa da, Gayrimenkul Değerleme uzmanlık isteyen bir iştir.
Atanan memurların bu işin ehli olduğundan benim şüphem var. Basit bir örnek vereyim; bir mülk almak için banka kredisine başvursanız, banka lisanslı değerleme şirketinden rapor istemektedir.
Bu şirketlerin kurulması basit değildir.
Yeni düzenlemede; “geçmişte yapılmış hataların düzeltilme yoluna gidildiği” söylenmekte, bu konuda Belediye Başkanı Ahmet Aras haklıdır.
Yapılan hatalar kentte huzursuzluk meydana getiriyor, ancak belediyeyi kimse karşısına almak istemediği için, herkes kaderine razı oluyor.
Geçmiş rayiç değerlerini incelediğinizde, ne kadar adaletsizlik yapıldığını göreceksiniz.
Emlak rayiç değerleri belirlenirken, mülkün gerçek değerinin ne olduğu tartışılır. Bu nedenle rakamın belirlenmesinde ki doğru yol; mülkün “hemen satılabilir” değeri esas alınmalıdır. Aksi halde yapılan işlem sağlıklı olmayacağı için, konuyla ilgili yapılacak bir çok işlem adaletsizliği getirir.
Belirlenen bu rakamlar, resmi işlerdeki en alt işlem rakamına esas alınan bir konudur. Yani; beyanınızı bu rakamların altında yapamazsınız, yapsanız dahi vergi bu rakam üzerinden alınır. Hayır benim mülküm daha değerli derseniz, elinizden tutan yok, beyanınızı istediğiniz değerden verebilirsiniz.
Basit bir konu üzerinde dahi “yanlış varsa düzeltilmedir” demek yerine, mevcut belediye yönetimine zarar vermek amaçlı veya destek amaçlı açıklamalardan kaçınılmalıdır. Bu mülk sahiplerinin destekçiliği veya tribüne oynamak anlamına gelebilir.
Yetkililer, yanlışa sessiz kalıyorsa, mülk sahipleri kanuni haklarını aramalıdır.
Siyasi partiler açıklamalarını, kent varlıklarının el değiştirme tehlikesini ön görerek açıklama yapmalıdır.
“Yüzde bin zam yapıldı” demek doğru değildir.
Çünkü gayrimenkul değerine zam yapılmaz, fiyatı piyasa belirler. Arz talep, talep arz meselesidir. Kaldı ki, alınan vergi diliminde artış yoktur.
İktidar Partisi ilçe Başkanı alınan vergi dilimi üzerinden halka yardımcı olacak açıklamalarda bulunsa çok daha iyi olur. Emlak vergisi dilimleri binde 2 -4 ve 6 olarak değişiklik göstermekte olup, bazı muafiyetleri de içerir. Tek konutu olanlar gibi ve Büyükşehir Belediye kapsamında kırsal mahalleler gibi.
Alım satıma konu olan taşınmazların satışında da en az bu rakamlar üzerinden işlem yapılır. Siz aldığınız yada sattığını mülkte, gerçek rakamları beyan etmiyorsanız, en basit “vergi kaçırma suçu” işliyorsunuz demektir.
Adı üstünde beyan, yani sizin beyan ettiğiniz, gerçeği sizin söylediğiniz bir durum. Aksini ispatlarsa ilgili kurumlar, bu konuda cezai yaptırımlarla karşılaşırsınız.
Tapu işlemlerinden yüzde 4 ten fazla vergi alınmaktadır. Bu oran tartışılır, tartışılmalıdır. “Parası var ki alıyor ödesin o zaman.” Demek, kıt kanaat başını sokacak ev alanların mağduriyetine de neden olabilir.
Mülk sahipleri açısından olaya baktığımızda, verdikleri beyanlardaki bina kütle hesabının doğru olup olmadığını kontrol etmelerini öneririm. Beyanlarınız gerçek dışıysa geriye dönük, 5 yıllık bedel farklarını, belediye sizden alır.
İYİ Parti Bodrum İlçe Başkanı yaptığı “Bodrum İyi Yönetilmiyor” başlıklı açıklamasında; belediye gelirlerinin doğru kullanılmadığı eleştirisi yapmış ve gereksiz harcamalar için yeni kaynaklar arandığını ifade etmişti. Emlak rayiç değerlerinde ki artışın nedeni buysa, konu derinlemesine araştırılmalıdır.
Nevzat Başkan haklı olabilir…
Belediye kaynakları, bizzat Belediye Başkanı Ahmet Aras tarafından ihtiyaca göre değil, keyfi işler için kullanıldığı gibi; belediye kasasına girmeden, açıktan yapılan ödemelerde göz önündedir. Açıktan kullanılan paralar mutlaka sorgulanmalıdır.
Emlak vergisindeki her artışın, kiraların artmasına neden olacağı unutulmamalıdır.
Bodrum Belediyesi listeleri muhtarlıklar dışında, kendi web sitesinden yayınlamalıdır. Görelim, işin doğru yada yanlış olduğuna kanaat getirelim.
Vesselam..
Mustafa Gündoğ
Gayrimenkul Yeminli Bilirkişi
Başka bir açıdan tekrar konuyu ele alacağım…
