Ticari gayrimenkul danışmanlık pazarının küresel liderlerinden Cushman & Wakefield’ın ofis, perakende, sanayi, lojistik, konut ve otel sektörlerine yönelik hazırladığı “Türkiye Pazar Analizleri 2020 Yıl Sonu” raporu yayınladı. Rapordaki konut analizleri dikkat çekici.
Türkiye ekonomisinde ikinci çeyrekteki düşüşün ardından, üçüncü çeyrekte %6,7 oranında büyüme kaydederek toparlanma sürecine girdiği belirtilen raporda, üçüncü çeyrekte ekonominin yukarı yönlü seyretmesi ile işsizlik oranının yılın ikinci yarısından itibaren ilk yarıya kıyasla düşüş göstermiş olmasına karşın yıl sonunda yükselmesinin beklendiği belirtildi. Bunun yanı sıra, beklentilerin 2021 yıl sonu ekonomisinin %5,6’lık bir oranla büyümesi yönünde olduğu ifade edildi.
İşte Cushman & Wakefield’ın “Türkiye Pazar Analizleri 2020 Yıl Sonu” raporunda dikkat çeken bölümler:
• Esneklik ve üretkenliğe yönelik eğilimler artarken, yeni kiralama işlemlerinin alan optimizasyonlarıyla 2021 yılında artması bekleniyor.
• 2020 yılının sonunda İstanbul ofis pazarında genel arz 6,46 milyon m² olarak aynı seviyede kalırken, kiralama işlemleri toplamda 329.000 m² olarak kaydedilmiştir. Dördüncü çeyrekte gerçekleşen kiralama anlaşmaları hem metrekare bazında hem de sayıca, sırasıyla %40 ve %31 oranlarında yenileme işlemlerinden oluştururken yeni kiralama anlaşmaları bir önceki çeyreğe ve yıla göre düşüş eğilimine gösterirken, ofis kiraları metrekare başına ₺170 ile en yüksek İstanbul Levent’te gerçekleşti.
• Kuruluşlarda iş ve yaşam entegrasyonunu dengelemek adına esneklik ve çevik çalışma alanı çözümlerinin ortaya çıkardığı eğilimler; değişim yönetimini belirleyecek olup, ofis pazarının itici güçleri olacaktır.
• Ofis pazarındaki gerçekleşecek bu değişimlerin yanı sıra, ekonomideki daralma beklentisi, yüksek işsizlik oranı ve döviz baskısı dahilinde devam eden sert rüzgarlar, genel kiralama faaliyetlerini ve yatırımları üzerinde etkili olmakla beraber, 2021 ekonomisinde beklenen kısmi toparlanma doğrultusunda ofis pazarının çalışma alanlarının yükselen yönlerine paralel olarak toparlanmaya başlaması öngörülmektedir.
• Oldukça önemli bir proje olan İstanbul Uluslararası Finans Merkezi (İFM), 2021’in sonunda tamamlanacak olan yaklaşık 1,5 milyon m² inşaat halindeki arz ile küresel ölçekte dev bir yatırım merkezi olacaktır.
• E-ticaret ve online satış ile birlikte depolara talep arttı, nitelikli gayrimenkullerde fiyat artışı ufukta görünüyor.
• Depo alanı kiralama faaliyetleri bir önceki yıla göre iki kattan fazla olarak belirgin bir artış kaydetmiş olup dördüncü çeyrekte yaklaşık 48.329 m² olarak gerçekleşirken, 2020 yılında toplam işlem hacmi 338 bin m² olarak kaydedilmiştir.
• 2020 yılında depo kiralama faaliyetlerindeki önemli artış, kısa ve orta vadede depo ihtiyacına yönelik talebin beklenen sürekliliği ile önümüzdeki dönemde korunması beklenmektedir.
• 2020 yılında, sanayi ve lojistik yatırım işlemleri; yılın ikinci yarısında, özellikle üçüncü çeyrekte ivme kazanmış olup, kısmi toparlanma beraberinde temel olarak arsa ve fabrika satın alımları hızlanmıştır.
• 2020 yılında Türkiye konut satışları, bir önceki yıla göre %11,2 artış göstererek 1,5 milyon olarak kaydedilmiştir. Bunun yanı sıra, ipotekli satışta dördüncü çeyrekte gerçekleşen belirgin düşüşe karşın yılın ilk yarısında kamu bankalarının devreye aldığı düşük faizli kredi uygulaması sonrasında 2020’de bir önceki yıla göre %72,4’lük önemli bir oranda artış göstermiştir.
• Yabancılara satış ise bir önceki yıla kıyasla %10,3 oranında azalarak 40.812 olarak gerçekleşmiş olup, İstanbul, toplam konut satışlarında olduğu gibi ilk sırada yerini almıştır.
• 2020 yılında; İran, 7.819 konut ile ilk sırada yerini alırken, İran’ı, sırasıyla Irak (6.674), Rusya (3.078), Afganistan (1.929) ve Azerbaycan (1.279) takip etmiştir.
