Güney Kore’deki dünya mirasları: Güney Kore’de UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan kültürel ve doğal mirasların öne çıkanlarını seyahat tutkunları için derledik.
Bu yazımızda Güney Kore’de UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan kültürel ve doğal öneme sahip alanları mercek altına alacağız.
Öncelikle bilgilerimizi tazelemek adına ilk olarak kısaca; UNESCO Dünya Mirası Listesi, “kültürel” ve “doğal miraslar” kavramlarını ele alalım.
“Dünya Mirası” kavramı, UNESCO tarafından listelenen, özel kültürel veya fiziksel öneme sahip yerlerden (orman, dağ, göl, ada, çöl, anıt, kompleks veya şehir gibi) her birine verilen unvan ve statüdür.
“Dünya Miras Komitesi” tarafından yönetilen uluslararası UNESCO Dünya Mirası Programı, insanlığın ortak mirası için “kültürel” veya “doğal” öneme sahip alanları listeler, adlandırır ve korur.
Şimdi, Güney Kore’de yer alan “kültürel” ve “doğal” miras alanlarını keşfedebiliriz.
Yazıdaki Başlıklar
Güney Kore’nin en büyük adası olan Jeju Adası, yaklaşık 2 milyon yıl önce volkanik aktivite sonucu oluşmuştur.
Bu nedenle ada, volkan konileri ve lav tüpleri gibi volkanik yer şekillerinin ve volkan topografyasının araştırılması bakımından önemli bir alandır.
Jeju Adası’nda yer alan Hallasan Dağı Milli Parkı, Seongsan Ilchulbong Krateri ve Geomun Oreum Volkan Konisi, UNESCO tarafında Dünya Mirası Listesi’ne alındı.
Hallasan Dağı Milli Parkı
1.950 metre yüksekliğe sahip Hallasan Dağı, Güney Kore’nin en yüksek dağıdır. Hallasan Dağı’nın zirvesi muhteşem bir manzara sunar; zirvede ayrıca Baengnokdam Krater Gölü bulunur.
“Galaksiyi çekecek kadar yüksek dağ” anlamına gelen Yeongjusan Dağı olarak da anılan Hallasan Dağı; 1.800’den fazla bitki ve 4 bin hayvan türüne (3 bin 300 böcek türü) ev sahipliği yapmaktadır.
Seongsan Ilchulbong Tüf Konisi (Krateri)
Seongsan Ilchulbong Tüf Konisi için Jeju Adası’nın en popüler, ada ile özdeşleşen ve en bilindik noktası desek herhalde yanlış olmaz.
Seongsan Ilchulbong, 5 bin yıl önce denizin altındaki volkanik patlama sonucunda deniz seviyesinden 180 metre yüksekliğinde oluştu. İlk olarak ayrı bir adaydı ancak doğa olayları sonucu Jeju Adası’na bağlandı. Seongsan Ilchulbong Krateri, yaklaşık 600 metre çapında ve 90 metre derinliğindedir.
Geomunoreum Lav Tüpleri
Geomunoreum, 456 metre yüksekliğe sahip Jeju Adası’nın en büyük lav tüpü sistemidir. Geomunoreum Lav Tüp Sistemi, kıyıya uzanan yaklaşık 20 lav tüpünden oluşur.
Dünyadaki en iyi mağara sistemi olarak kabul edilen Geomunoreum lav tüpü sistemi, olağanüstü bir görsel etkiye sahiptir.
“Gelgit daireleri” olarak bilinen “gelgit düzlüğü” veya çamur daireleri, gelgit ya da nehirler tarafından koylar, lagünler, haliç gibi korunaklı alanlarda oluşan kıyı sulak alanlardır.
Jeolojik katmanlar olarak gelgit düzlüğü nehir ağzında silt (sualtı tozu), kil ve deniz hayvanlarının tortu birikimi sonucunda çamura maruz kalarak katmanlar halinde görülebilir.
Güney Kore’de, gelgit düzlükleri Getbol (gaetbeol) olarak adlandırılır.
Getbol (gaetbeol) adı verilen Kore gelgit düzlükleri, 27 tür göçmen kuş dahil olmak üzere 2 binden fazla canlı organizmayı bünyesinde barındırıyor.
Kore Yarımadası ile Çin arasında yer alan Sarı Deniz’inde Güney Kore’nin güneybatı ve güney kıyılarında yer alan dört farklı Getbol (gelgit düzlükleri) yer alıyor. Bunları Seocheon Getbol, Gochang Getbol, Shinan Getbol ve Boseong-Suncheon Getbol olarak sayabiliriz.
Getbol alanları, kıyıdaki çeşitli tortul sistemlerin gelişmesine yol açan jeolojik, oşinografik ve klimatolojik etkilerin karmaşık bir kombinasyonu sergiler.
Dünyanın en büyük beş gelgit dairesinden (düzlüğünden) biri olan Shinan Getbol’u, Güney Kore’nin gelgit dairelerinin %15’ini oluşturur. Shinan Getbol, yakınlarındaki çeşitli adalar arasında oluşan gelgitler nedeniyle oluşmuştur.
Gochang gelgit düzlüğünü oluşturan çamur, kum karışımı kendi arasında yıl boyunca yer değiştirir.
Boseong – Suncheon Getbol, ise Geumgang Nehri’nin ağzında toplanan yumuşak ve hassas kum birikintilerinin bir sonucudur. Büyük tuz bataklığıdır.
Suncheon Koyu
Suncheon Koyu’nun geniş gelgit bölgesi, sazlık tarlası ve tuz bataklığıdır. Doğal kıyısı nedeniyle göçmen kuşların, bitkilerin ve hayvanların yaşam alanıdır.
20 Ocak 2006’da Ramsar Sulak Alanı listesine kaydedilen ilk Kore kıyı sulak alanı olan Suncheon Koyu Ekolojik Park’dır.
Nehir ağzındaki sığ gelgit alanı makul düzeyde tuz içeriğine, bol organizmalara ve sağlıklı su kalitesine sahiptir. Bu özellikler, Suncheon Koyu’nu balık, yengeç, kabuklu deniz ürünleri için bir yumurtlama alanı yapar.
Tüm bu özellikler Suncheon Koyu’nu çok popüler bir yer yapıyor. Bölgede birçok tesis var; oteller, restoranlar, alışveriş yerleri… Eşsiz manzarası ve doğal ortamı ile ziyaretçilerine unutulmaz bir deneyim sunuyor.
Gyeongju Tarihi Bölgesi (Gyeongju Yeoksayujeok jigu), 2000 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edildi. Gyeongju, Güney Kore’de Silla Krallığı döneminden kalma arkeolojik eser ve yapıların bulunduğu bölgedir. Ülkenin en eski yapıları, mezarlıkları ve eserleri bu bölgede yer alır.
Yaklaşık 1000 yıl boyunca Silla Hanedanlığı’nın başkenti olan Gyeongju, Kore mimarisini ve Budist kültürünü ve ilgili kültürel öğeleri sergiler.
Bölgede, tapınak ve saray kalıntıları, pagoda, heykeller ve diğer kültürel eserler yer alır. Gyeongju Tarihi Bölgesi, Güney Kore’nin açık müzesi olarak tanımlanabilir.
Ayrıca Joseon Hanedanlığı döneminden de kalan öğeleri görmek için önemli bir yerdir.
Bölgede öne çıkan kültürel eser ve yapılar arasında; Gyeongju Poseokjeong Köşk Alanı, Namsan Dağı’ndaki Sinseonam inziva yerindeki kayaya oyulmuş Bodhisattva heykeli, Donggung Sarayı ve Wolji Göleti, Cheomseongdae Astronomi Gözlemevi, Hwangnam-ri’deki Antik Mezarlar, Daereungwon Antik Mezarları, Hwangnyongsa Tapınak Alanı ve Bunhwang bulunmaktadır.
Tarih öncesi çağda inşa edilmiş taş mezarlar olan dolmenlerin örneklerine, Güney Kore’nin Gochang, Hwasun ve Ganghwa kentlerinde rastlanır.
Bu üç bölge, gün yüzüne çıkartılan dolmenlerin formları, mimari yapısı ve çeşitliliği nedeniyle dünyada benzersizdir. Dolmenlerin çoğu M.Ö. 1000’de inşa edilmiş ve modern insanlara dönemin toplumu ve teknolojik gelişmeleri hakkında fikir verir.
Gochang, Hwasun ve Ganghwa’daki dolmenler, Tunç Çağı’nda Kore Yarımadası’nın sosyal yapısını ve Prehistorik Dönem’de Kuzeydoğu Asya’daki insanlarla kültürel alışverişleri incelemek için en önemli eserler olarak kabul edilir.
Gochang Dolmen Alanı, Güney Kore’de en fazla taş mezarın gün yüzüne çıkarıldığı dolmen alanıdır. 2009 itibariyle bölgede gün yüzüne çıkarılan yaklaşık 1.600 dolmen vardı.
Hwasun Dolmen Alanı, Hyosan-ri ve Daesin-ri’yi birbirine bağlayan 10 kilometrelik bir dağ vadisine yayılır. Bu bölgede ise toplam 596 dolmen yer alır.
Ganghwa Dolmen Alanı, Bronz Çağı’ndan kalma 150’den fazla dolmen bulunur. Bölgedeki en önemli dolmen, iki destek taşının üzerine oturan büyük bir kaplama taşı olan masa tarzı bir dolmen olan Bugeun-ri’deki Dolmen’dir.
Joseon Hanedanlığı’nın Kraliyet Mezarları, Kore tarihi için büyük öneme sahiptir.
Kraliyet mezarlarının Seul’den uzakta bulunamayacağını belirten yasal düzenleme nedeniyle, Joseon hanedanına ait kraliyet mezarlarının önemli bir kısmı o dönemde Hanyang olarak adlandırılan şehrin çevresindeki bölgede bulunmaktadır.
Başkent Seul’de Seolleung ve Jeongneung Kraliyet Mezarları, Jeongneung ve Uireung Kraliyet Mezarları; Gwangneung Kraliyet Mezarı, Yungneung ve Geolleung Kraliyet Mezarları ve Gyeonggi-do’daki Yeongneung ve Nyeongneung Kraliyet Mezarları öne çıkan hanedan mezarlıklarıdır.
“Sansa”, Güney Kore genelinde bulunan Budist dağ manastırlarıdır.
Tongdosa Tapınağı, Buseoksa Tapınağı, Bongjeonsa Tapınağı, Beopjusa Tapınağı, Magoksa Tapınağı, Seonamsa Tapınağı ve Daeheungsa Tapınağı olmak üzere ülke genelindeki yedi Budist dağ manastırı 2018 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi’ne alındı.
Budist dağ manastırları çoğunlukla “Buda Salonu”, “köşk”, “eğitim alanı (amfiteatr)” ve “yatakhane” olmak üzere dört bölümden oluşur.
Dağ manastırları; Joseon Hanedanlığı dönemindeki baskılara, yıllar boyunca süren savaş ve çatışmaların yol açtığı zararlara rağmen, inanç ve dini ritüellerin merkezleri olarak günümüze kadar gelen kutsal yerlerdir.
