Yüzyıllara meydan okuyan cumbalı evler, İstanbul’un taş sokaklarında geçmişin izlerini taşıyan sessiz tanıklar gibi yükseliyor. Her biri, sadece bir mimari öğe değil; bir hayat tarzının, bir toplum yapısının ve bir estetik anlayışın dışa vurumu.
Yüzyıllara meydan okuyan cumbalı evler, İstanbul’un taş sokaklarında geçmişin izlerini taşıyan sessiz tanıklar gibi yükseliyor. Her biri, sadece bir mimari öğe değil; bir hayat tarzının, bir toplum yapısının ve bir estetik anlayışın dışa vurumu.
Cumbalar, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan mimari geçmişin en belirgin simgelerindendir. Geleneksel Türk evlerinin ikinci veya üçüncü katında, sokağa doğru taşan bu çıkıntılı bölümler; hem mahremiyeti koruma ihtiyacını hem de sokağı izleme alışkanlığını yansıtır. Özellikle kadınların sosyal yaşamda göz temasını sınırlı tutarken dış dünyayı gözlemleyebilmeleri için tasarlanan bu yapılar, toplumsal normların mimariye yansıması olarak değerlidir.
Geleneksel Türk evlerinde, genellikle taş temeller üzerine ahşap katlar inşa edilir. Bu katlar, zaman içinde zarif cumbalarla genişletilir. Ahşap işçiliğiyle bezeli pencere kafesleri, oymalı saçaklar, zarif kepenkler ve taşla çevrili giriş katlar; her biri bu estetik anlayışın özenle korunmuş parçalarıdır. İstanbul’un semtlerinde yürürken karşımıza çıkan her cumbalı ev, geçmişin zanaatkâr ruhunu bugüne taşır.
Haliç’in kıyısında, renkli boyaları ve dar sokaklarıyla hâlâ geçmişin ruhunu taşıyan Fener ve Balat, çok kültürlü Osmanlı mahalle yaşamının canlı örnekleri olarak dikkat çeker. Burada yer alan cumbalı evler, sadece mimari değil, aynı zamanda tarihî birer tanıktır.
Boğaz’a nazır bu sakin semt, cumbalı ahşap evlerin estetik uyumunu ve geleneksel yaşam kültürünü günümüzde de sürdüren nadir yerlerden biridir. Ahşap balkonlar, küçük bahçeler ve taş avlularla çevrili evler, zarif bir geçmişi bugünde yaşatıyor.
İstanbul Boğazı’nın Avrupa yakasındaki bu şık semt, Osmanlı’nın sivil mimarisini en görkemli şekilde sunar. Deniz kenarında dizilen cumbalı yalılar, hem fotoğraf sanatçıları için hem de tarih meraklıları için birer cazibe merkezidir.
Tarihin ve maneviyatın iç içe geçtiği Eyüp Sultan semti, cumbalı taş evleriyle dini ve kültürel dokunun mimariye nasıl yansıdığını ortaya koyar. Ahşap detaylı pencereler, korunaklı avlular ve taş sokaklar, bu semtte yürüyüş yapanlara huzur verir.
Bu evler, yalnızca birer yapı değil; zamanda donmuş hatıralar gibi… İstanbul’un her sokağında farklı bir hikâye fısıldar cumbalı evler. Bir pencereden sarkan çiçek, bir saçakta oyma bir motif ya da bir pencere pervazındaki gölge, yaşanmışlığın, zarafetin ve geleneksel estetiğin birer yansımasıdır.
Kaynak: https://www.gazetebirlik.com/
