Çanakkale’nin merkeze bağlı Kumkale köyünde bulunan Osmanlı dönemine ait Kumkale Mezarlığı, 108 yıl önce yaşanan Çanakkale Savaşları’ndan izler taşıyor. Fransızların Kumkale bölgesine yaptığı şaşırtma çıkarması sırasında mezar taşları siper olarak kullanıldığı için mezarlıkta hala savaş izleri var.
Fransızların 25 Nisan 1915 tarihinde Çanakkale Kara Savaşları sırasında Kumkale bölgesine yaptığı şaşırtma çıkarması 27 Nisan’da sona erdi. Bu çıkarma sırasında Kumkale köyündeki Osmanlı dönemine ait mezarlıktaki mezar taşları siper alanı olarak kullanıldı. Bu nedenle bölgede yaşanan çatışmalara ait mermi izleri günümüzde hala tazeliğini korumakta.
Kumkale’nin stratejik öneme sahip olduğunu söyleyen Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İnsani ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Mithat Atabay, “Birinci Dünya Savaşı başladığı sırada Osmanlı İmparatorluğu savaşa Kasım ayında giriyor. Çanakkale Cephesi’ndeki savaşlar önce denizden 19 Şubat tarihinde başlıyor.
Daha sonra 25 Nisan tarihinde kara savaşları başlıyor. 25 Nisan tarihinde kara savaşları başladığı zaman Ian Hamilton ile Fransız komutanları anlaşarak, Anadolu yakasında Kumkale bölgesinde 2 günlük bir şaşırtma çıkarması yapılmasına karar veriliyor” ifadelerini kullandı.
Osmanlı İmparatorluğu’nun Kumkale bölgesinde 15. Kolordu’nun 3. ve 11. tümenleri bulunduğunu anlatan Dr. Öğretim Üyesi Mithat Atabay, “Bu bağlamda, Kumkale bölgesinde bulunan 31. ve 39. Alaylar 25 Nisan tarihinde görev yapıyor. Fransızlar 25 Nisan tarihinde saat 04.00 itibariyle bölgeyi bombalamaya başlıyorlar. 3. Tümen Komutanı Nikolai, saat 05.00 itibarıyla oradaki birliklerin Fransızları karşılamak için tedbir alınmasının emrini veriyor.
Fransızlar bölgedeki deniz akıntıları nedeniyle de ancak geç bir saatte karaya çıkabilecekler. Karaya çıktıkları zaman saat 10.00 oluyor. Onları karşılamak üzere 31. Alay’ın 3. Taburu görev yapmaktaydı. Bu tabur önce Fransızlara saldırdı” dedi.
Taburun daha sonra Kumkale Mezarlığı’na çekildiğini söyleyen Atabay, “Bölge kumluk bir alan olduğu için doğal bir savunma mekanizması bulunmuyordu. Kumkale Mezarlığı ise doğal savunma alanı olarak kendini gösteriyor. Bu bağlamda Kumkale Mezarlığı’nda özellikle mezar taşları ve aradaki yollar esas alınarak Fransızlara karşı savunma tedbiri alındı.
Oradaki mezarların pek çoğunda o dönemde kalma kurşun izleri hala bulunuyor. Fransızlar bölgeden çekilmesiyle ve ‘Kumkale Savaşları’ 27 Nisan tarihinde bitiyor. Ancak bugün baktığımız zaman Kumkale Mezarlığı içerisinde savaş izlerini hala görmek mümkün. Oradaki pek çok mezar taşında o dönemden kalma mermi izini hala savaş izlerini taşıyarak insanları o güne götürüyor” diye konuştu. (DHA)
