Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sistem değişikliği teklifi, siyasetin gündemini belirledi. Erdoğan, değiştirilmesini istediği yüzde 50+1 formülü için “Sınır rastgele bir tercih değildir. Bilinçli ve vazgeçilmez bir kriter” demişti.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Almanya gezisinin ardından Türkiye’ye dönerken yaptığı açıklamada, cumhurbaşkanlığı seçiminde uygulanan yüzde 50+1 formülünün değiştirilmesi gerektiğini söyledi. Sistemin ‘partileri yanlış yola sevk ettiğini’ belirten Erdoğan, bunun yerine ‘En fazla oyunu alan seçilir’ şeklinde Anayasa değişikliği yapılmasını istedi. Yüzde 50+1 oy oranının aşağı çekilmesi, AKP’ye MHP ile ittifak baskısından kurtulma avantajı sağlaması açısından önemli. Peki önceki gün yüzde 50+1 koşulunun değişmesi gerektiğini söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha önceki sistem tartışmalarında hangi tavrı ortaya koymuştu:
‘BUNUNLA BÖYLE YÜRÜYECEĞİZ…’
– 2018: Hem kendi tarihimizdeki hem de dünyadaki yönetim modellerini inceledik. İşte ‘biz bu modele Türkiye modeli diyoruz’ dedim, çok eleştiri aldım. Varsın alayım. Ama bunun bir markası olması lazım. Bu marka da Türkiye modeli. Bu sistem bizim 2023 hedeflerimize, 2053 ve 2071 vizyonlarına da katkı sağlayacak kendimize özgü bir sistemdir. Patenti bize ait. Bununla böyle yürüyeceğiz.
– 2019: Cumhurbaşkanı seçilmek için yüzde 50 sınırının koyulması rastgele bir tercih değildir. Gayet bilinçli ve vazgeçilmez bir kriterdir. Bu tartışmayı bir daha açılmamak üzere kapatıyoruz.
– 2023: 14 Mayıs ve 28 Mayıs seçimlerinin sonuçlarından biri de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin milletten yeniden güvenoyu almış olmasıdır.
Bahçeli, 2 yıl önce “Masum bir talep değildir” demişti
Cumhurbaşkanlığı seçiminde yüzde 50+1 koşulu ilk kez 10 Ağustos 2014’teki cumhurbaşkanlığı seçiminde uygulandı ve Recep Tayyip Erdoğan yüzde 51.79 oyla ilk turda cumhurbaşkanı seçildi. Ancak 2018’den itibaren sistemle ilgili tartışmalar başladı. AKP içinde sisteminin değişmesi yönündeki ilk çağrı 2019’da eski bakanlardan Faruk Çelik’ten geldi. MHP buna sıcak bakmayınca, Çelik “Kişisel görüşümdü” dedi ve konu rafa kaldırıldı.
O dönem Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum da ‘50+1’i tartışmaya açmanın halkın iradesine saldırı olduğunu iddia ederek, “Halkın, Hükümeti kapsayıcı bir oyla seçmesinden rahatsız olan odaklar halkın iradesinin parçalanması ve Türkiye’yi rahatça kontrol etme hevesi içindeler. Buna asla güçleri yetmez” dedi. Aynı tartışma 2021’de yeniden gündeme geldiğinde MHP lideri Devlet Bahçeli açıktan tavır koydu: “Bu konuyu tartışmaya açmak yönetim sistemine karşı güvensizliği körükleyecektir. Bu masum bir talep değildir. Bundan geri adım atma anlamına gelen yüzde 40+1 başkalarının değirmenine su taşımaktır.”
