Ekonomide mevcut politikaların devam etmesinin mümkün olmadığını vurgulayan duayen iktisatçı Prof. Dr. Korkut Boratav, seçim süreci ve muhalefetin durumuna da atıfla şu değerlendirmeleri yaptı:
- ANARŞİK POLİTİKA: Mevcut “anarşik” politikaların sürmesi mümkün değil. Hükümetin neoliberal normları fazlasıyla bozarak yani “makro ihtiyati tedbirler” adı altında arka kapıdan, ön kapıdan müdahale yoluyla döviz kurlarını, kredi faizlerini baskı altında tutmasının artık sürdürülebilmesi mümkün değil.
- BÖLÜŞÜM KRİZİ: Seçim sonrasında standart neoliberal politikalara dönüş gündeme gelecek. İktidar veya muhalefet (5’li masa diyelim artık) için de aynı durum söz konusu. Çünkü muhalefetin mutabakat metni klasik neoliberal politikalara dönüş öneriyor. Hükümet de IMF lafı etmeden, bunu meşrulaştırarak aynı yola gidecek. Bunun problemi şu: Milli gelir ve büyüme göstergeleri açısından ekonomik kriz yok. Türkiye’deki kriz halkın krizidir, bölüşüm krizidir. Genç kuşağın iş bulamama krizidir. Yetersiz büyüme ile istikrarsızlık fırtınasının birleşmesinin yarattığı krizdir.
- MALİ KURAL SORUNLU: Neoliberal politikalara dönüş halkın krizini daha da ağırlaştıracak. 5’li masanın artık daha sol seçeneklere açılması lazım. Hele ki deprem sonrasında devletin üretken, yatırımcı ve inşacı işlevlerinin canlanması gerekiyorken… Bu işlevler çökmüştür. Mutabakat metni daha da çökertmeyi öneriyor. “Mali kural” getiriyor. Bu kamu harcamalarını frenleyen yasal kuraldır. Uygulanırsa ekonominin bugünkü kargaşadan durgunlaşmaya sürüklenmesi ve halkın krizinin, toplumsal bunalımın daha da ağırlaşması anlamına gelir.
- KAMU MALİYESİ: Mutabakat metni “neoliberal istikrar” öneriyor. Bu “istikrar” finansal daralma, ilaveten kamu maliyesinde daralma getirecek. Neoliberal politika cenderesinin yırtılması lazım. Bugünkü “anarşik” politikalarla değil yepyeni, tutarlılığı olan planlama, yatırım, yeniden inşa programı içinde olmalı.
- DİSK’İN ÖNERİLERİ: Türkiye’de geniş bir sol çevre var. Örneğin DİSK’in deprem sonrası politikalara yönelik kısa öneriler listesi yayımlandı. Oradan başlanabilir. Deprem sonrasında sol iktisatçılar neler yapılması gerektiğini yazıyorlar. Sola bakmak demek solun yayınlarına bakmak, sol iktisat camiası ile iletişim kurmak demek. Mutabakat metnindeki iktisat programının baştan aşağı değişmesi lazım.
DIŞ KAYNAK GEREKLİ AMA IMF İLE OLMAZ
İktisatçı Korkut Boratav, önümüzdeki dönemde ülkenin ihtiyaçları için büyük boyutta dış finansal kaynak gerekeceğine dikkat çekti. “Çünkü özellikle kamu sektörünün dövizle borçlanması arttı. Yani herhangi bir kamu tahvilinin faizinin vadesi geldiğinde ödeme sıkıntısı çekilmesi halinde temerrüt ilan edilir. Birden bire bir borç krizi gündeme gelir” diyen Boratav, bu kapsamda şu noktalara özellikle vurgu yaptı:
BORÇ YAPILANDIRMA
“Belli bir dış finansman gereksinimi olacak. Bunun en sağlıklı yolu dış borçlarla ilgili yeni pazarlama yapmak, yapılandırma yapmaktır. Bunu IMF’ye başvurmadan yapmak sağlıklıdır. Çünkü IMF muhakkak diyecek ki: ‘Bütçe fazlası yaratarak dış borcun finansmanını üstleneceksiniz.’ Kahramanmaraş merkezli büyük depremler sonrası ortaya çıkan büyük inşa, yeniden inşa, adeta yeni bir Türkiye yaratmak gibi bir şey kamu maliyesini frenleyerek yapılamaz. Dış finansmanı, dış borçları yeniden yapılandırmak, müzakere ile yumuşak bir şekilde sağlamak lazım. Zor bir iş. Bunu düşünmek lazım. Gündem ağır.”
