Asgari ücretin 22 bin 104 lira olduğu Türkiye’de iki çocuğa bayramlık almak 4 bin lirayı aşıyor. Aileler için bu rakam, aylık mutfak giderinden feda etmek demek.
Kurban Bayramı’na sayılı günler kaldı. Ancak yoksulluğun kıyısında yaşayan milyonlarca aile için bu bayram da buruk geçecek. Bayram sabahlarıyla özdeşleşen yeni kıyafetler, parlak ayakkabılar ve gülümseyen çocuk yüzleri, bu yıl da birçok haneye uğramayacak. Derin Yoksulluk Ağı, giysiye erişemeyen çocuklar için “Bir Kutu Bayram Mutluluğu” adlı yeni bir bağış kampanyası başlattı.
TÜİK’in 2024 yılı verilerine göre 15 yaş altındaki her 10 çocuktan biri maddi yetersizlik nedeniyle yeni bir giysi alamıyor. Ancak sahada çalışan uzmanlara göre gerçek tablo çok daha ağır. Derin Yoksulluk Ağı’nın kısa süre önce açıkladığı güncel saha araştırmasına göre her iki çocuktan biri yeterli iç çamaşırına, dört çocuktan üçü ise ayakkabıya erişemiyor. Giyim yoksulluğu, yalnızca fiziksel bir eksiklik değil, aynı zamanda çocukların sosyal hayata katılımını da görünmez biçimde engelliyor.
Artan enflasyonla birlikte bir çocuğu bayramlık giydirmek giderek lüks haline geldi. Alt gelir grubuna hitap eden bir mağazada kız çocuk elbisesi 750 ila 1200 lira, erkek çocuk pantolonu 800 lira, gömlek 600 lira, ayakkabı ise 1000 liraya kadar çıkıyor. Asgari ücretin 22 bin 104 lira olduğu bir ülkede, iki çocuğa bayramlık almak 4 bin lirayı aşıyor. Geçim mücadelesi veren aileler için bu rakam, aylık mutfak giderinden feda etmek anlamına geliyor.
‘GİYSİ DEĞİL HAK MESELESİ’
Derin Yoksulluk Ağı Kurucusu Hacer Foggo, yoksulluğun çok boyutlu bir kriz olduğunu vurguluyor: “TÜİK rakamları 7 milyondan fazla çocuğun yoksulluk ve sosyal dışlanma riski altında olduğunu söylüyor. Ama biz sahada bunun ötesindeyiz. Spor ayakkabısı olmadığı için beden eğitimi dersine katılamayan, okul gezisine gidemediği için evde ağlayan, tek pantolonunu gece yıkayıp sabaha kurutmaya çalışan çocukların hikâyelerini dinliyoruz. Bu bir yoksulluk değil, bir hak ihlali.”
Foggo, bayram sabahlarının çocuklar için sadece giyinmek değil, “dışlanmadıkları” bir gün olması gerektiğini hatırlatıyor: “Kıyafet yalnızca bir kumaş değil. Sosyal hayata dahil olmanın anahtarı. Bayram sabahı komşu çocukların şık giysilerine bakan ve ‘Ben neden giyemedim’ diye düşünen bir çocuğun iç sesi, bu ülkenin vicdanına dokunmalı.”
BİR KUTU BAYRAM SEVİNCİ
Çocukların temel giyim ihtiyacını karşılamayı hedefleyen kampanyayı Derin Yoksulluk Ağı’ndan İrem Günşen şu sözlerle anlattı: “Sayılarla konuşuyoruz ama her sayı bir çocuk. Birçoğunun sabah ‘Ne giyeceğim’ diye uyanmak zorunda olduğunu gördük. Bayram öncesi 5 bin liralık kıyafet çekleriyle çocuklara yalnızca bir gün değil, bir umut armağan etmek istiyoruz.”
FİYATLARI EL YAKIYOR
Kurban Bayramı’nın (6-9 Haziran) yaklaşmasıyla birlikte Türkiye genelinde kurban pazarları hareketlense de satışlar düşük. Ekonomik krizin derinleşmesi ve alım gücünün düşmesi, binlerce ailenin kurban kesmesini imkânsız hale getirdi. Küçükbaş kurbanlık fiyatları 8-25 bin TL olarak değişkenlik gösterirken büyükbaş kurbanlıkların fiyatı ise 90 bin TL’den başlayıp 250 bin TL’ye kadar çıkabiliyor. Bu fiyatlar, asgari ücretle geçinmeye çalışan ailelerin bütçesini çok aşıyor.
