Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Hakan Turan Çift, uzun süre hareketsiz kalmanın ardından kontrolsüz spora başlamanın stres kırığına neden olabildiğini belirtti.
Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Hakan Turan Çift, yaptığı yazılı açıklamada, yeni normal düzenin başlamasıyla birçok kişinin hem hareketlenmek hem de fazla kilolardan kurtulmak için spora başladığını ifade ederek, belli kurallara uymak şartıyla spor yapmak gerektiğini vurguladı.
Özellikle, uzun mesafeli yürüyüş yapanlar, koşucular ve zıplamalı spor yapanlarda ayak tarak kemiklerinde ve bacak kaval (tibia) kemiğinde sıklıkla stres kırıklarına rastlanabildiğini aktaran Çift, şu bilgileri verdi:
“Stres kırığı, kemiğe tekrarlayıcı olan hafif orta şiddetli yüklenmeler ile oluşan çatlaklar şeklindedir. Ani yüklenmelerle orta veya yüksek enerjiyle oluşan kırıklardan farklıdır. Genellikle sporcularda görülür. Kadınlar bu kırıktan daha çok etkilenir. Stres kırıklarında kemik uçlarında devamlılıkta bir değişiklik deplasman (kayma) genellikle olmaz.”
Çift, stres kırığı oluşumunda çevresel ve hastaya ait faktörlerin de etkili olabileceğine işaret ederek, spor yapılan zemin, aktivite tipi ve yoğunluğu, antreman sıklığı, kullanılan ekipman hatta beslenme şeklinin yanı sıra hastanın anatomisi, yaşı, cinsiyeti, kemik kalitesi, osteoporoz olup olmadığı, ayak yapısındaki bozukluklar, alt ekstremitede dizilim kusurları ve özellikle kadınlarda hormonal bozuklukların stres kırığının oluşumunda rol oynayabildiğini kaydetti.
Stres kırıklı hastaların herhangi bir aktivite sırasında artan kemik ağrısı şikayetiyle hekime başvurduğunu belirten Çift, şöyle devam etti:
“Hastayı rahatsız eden bu ağrı istirahatle azalır. Ancak bazı durumlarda ağrıya şişlik de eşlik edebilir. Bununla birlikte stres kırıkları erken dönemde röntgende görülmez. Bu nedenle erken tanı için MR ile görüntüleme gerekir. MR görüntülemede kemik içinde ödem ve bazen yumuşak dokuda şişlik görülebilir.”
Çift, stres kırıklarında tedavinin, genellikle ameliyatsız yapıldığını, bazen profosyonel sporcularda ve ameliyatsız tedaviden fayda görmemiş hastalarda cerrahi tedavi gerekebildiğini aktardı.
Doç. Dr. Hakan Turan Çift, tedavi yaklaşımı konusunda şunları kaydetti:
“Tedavide öncelikle aktivite modifikasyonu ve kısa dönem immobilizasyon yapılır. İmmobizasyon stres kırığı derecesine göre breys veya alçı ile yapılır. Lokal soğuk uygulama da kemikteki ödemin azalmasında etkilidir. Bazen oral D vitamini ve kalsiyum takviyesi yapılır. İleri derecede kemikte ödem olan hastalara alçı tedavisi ile birlikte oral bifosfanat tedavisi de verilebilir.”
Stres kırığından korunmak için kalsiyum ve D vitamininden zengin yiyeceklerin tüketilmesi gerektiğini vurgulayan Çift, korunma için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
“Düzenli beslenme de son derece önem taşıyor. Ayrıca spor yaparken uygun spor ayakkabı ve ekipmana sahip olunmalı, koşularda hız, mesafe ve süre haftalık tedrici olarak artırılmalı, spora başlamadan önce ısınma egzersizleri uygun olarak yapılmalı. Spor sonrası dinlenmekle ağrılarınızda azalmıyorsa mutlaka bir ortopedi uzmanına başvurulmalı.”
