Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), 2020 yılı gayrimenkul değerleme hizmetlerine ilişkin asgari ücret tarifesini açıkladı. Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği üyelerinin vereceği gayrimenkul değerleme hizmetlerine ilişkin tarife Resmi Gazete’de yayımlandı.
Gayrimenkulün brüt alanı esas alınmak suretiyle gayrimenkul türlerine göre minimum ve maksimum fiyat aralıkları belirlendi. İşte Resmi Gazete’de yayımlanan kurul kararına göre 2020 yılı gayrimenkul değerleme hizmeti ücretleri:
Arsa ve tarım alanları: 719 TL – 1.786 TL
Konut ve iş yerleri: 659 TL – 2.855 TL
Üretim, depolama, zirai ve sınai nitelikli yapılar: 723 TL – 5.589 TL
AVM, hastane gibi hizmet amaçlı kullanılan yapılar: 1.316 TL – 6.387 TL
Yalılar ve eski eser niteliğindeki gayrimenkuller: 3.490 TL
Enerji ve akaryakıt tesisleri: 4.258 TL
Bir grupta yer alan taşınmazlardan birden fazlası aynı gayrimenkul değerleme raporuna konu olduğunda ise, bunlardan en büyük taşınmaz için tarifedeki tam ücret, diğerlerinden her biri için girdiği gruptaki ücretin yüzde 10’u, aynı tarihte tek seferde değerleme çalışması yapılan aynı parsel üzerindeki birden fazla bağımsız taşınmazda ücretin yüzde 7,5’i tahsil edilecek.
Yapım aşamasındaki gayrimenkulün tamamlanma seviyesinin tespiti amacıyla yapılan değerlemelerde, güncel tarifedeki ücretim yüzde 30’u, 12 ay için talep edilecek revize raporlardan ise güncel tarifedeki ücretin yüzde 50’si alınacak.
Belirli kriter, etik kurallar ve objektif ölçütlere göre gerçekleşen gayrimenkul değerleme işlemi, bir gayrimenkulün değerini gösterir. Yani, söz konusu gayrimenkulün gerçek değerinin ortaya çıkarılmasını sağlar. Gayrimenkul değerleme çoğunlukla konut kredisi işlemleri, ipotekli konut alımları gibi işlerde kullanılıyor.
Gayrimenkul değerlemeyi, SPK listesinde yer alan lisanslı gayrimenkul değerleme şirketleri ve yine gayrimenkul değerleme lisansına sahip uzmanlar yapar.
Gayrimenkul değerleme uzmanları her türlü gayrimenkulün (bina, konut, arsa, arazi, iş yeri vb.) satış, yatırım, kredi ve ipotek işlemleri için değerini tespit eder ve raporlar.
Tamamen bağımsızdırlar. Yani evin değerini yükseltmek, alım-satımı ile ilgili aracılık gibi konularla hiçbir ilgileri yoktur. Tam anlamıyla bir değerleme ve raporlama uzmanları olarak görmek gerekir.
Değerleme uzmanları önce mevcut piyasa koşularını, emlak trendleri, lokasyon ve çevre faktörünü dikkate alır. Gayrimenkulün hem için hem dışında yapılan incelemeye belediye ve ilgili kurumların yanı sıra tapu araştırması da dâhil edilir. Bir gayrimenkul değerleme uzmanı bu ve benzeri pek çok incelemelerin yanı sıra gayrimenkul ile ilgili fotoğraflar çekebilir, ölçümler yapabilir.
Tüm bu verileri bir araya getirerek gayrimenkul değerleme raporunu ortaya çıkarır. Raporda mutlaka elde edilen değere nasıl ulaşıldığı ile ilgili detaylı analizler de yer alır.
Gayrimenkul değerleme raporu hazırlarken 3 farklı yöntem uygulanıyor: Emsal karşılaştırma, maliyet yaklaşımı ve gelir indirgeme. Değerleme raporu hazırlanırken bu 3 yöntemden herhangi biri uygulanır.
Gayrimenkul teminatıyla bir konut kredisi alımı söz konusu olduğunda, bir gayrimenkulün satışı veya kiraya verilmesi gibi aşamalarda başvurulur. Bir gayrimenkulün gerçek değerini öğrenmek amacıyla değerleme şirketine hem bireysel hem de kurumsal talepte bulunulabilir.
