Elektrik dağıtım şirketlerinin acil durumlarda elektrik ihtiyacını karşılamak için hazır bulunduracağı jeneratör sayısının, depremden önce aşağı çekildiği ortaya çıktı.
Deprem bölgesinde GSM operatörlerinden sonra elektrik dağıtım şirketleri de sınıfta kaldı. Şirket kârı yine vatandaşın hayatından önce geldi. Deprem gibi olağanüstü durumlarda acil elektrik ihtiyacının karşılanması için elektrik şirketlerine jeneratör bulundurma zorunluluğu getirilmesi planlandı. Bunun için ihtiyacı kısmen de olsa karşılayacak bir yönetmelik taslağı hazırlanıp görüşe açıldı. Ancak taslak düzenleme, şirketlerin hoşuna gitmedi. İnsan hayatı düşünülerek hazırlanan taslak, şirketlerin talepleri doğrultusunda jeneratör sayısı ve jeneratörün gücü aşağı çekilerek değiştirildi. Şirket kârını önceleyen düzenleme yüzünden, deprem sonrası enkazlarda gece yürütülen hayat kurtarma çalışmalarına yeterince jeneratör gönderilemediği ifade ediliyor.
TASLAK 2021’DE HAZIRLANDI
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) afet ve benzeri nedenlerle elektrik hatlarının kullanılamaz hale gelmesi durumunda acil elektrik ihtiyacının jeneratörlerle karşılanması için Ağustos 2021’de yönetmelik taslağı hazırladı. Taslak; dağıtım şirketlerine, her ilde en az 1 adet olmak şartıyla her 100 bin nüfusa en az bir adet olacak şekilde ve her biri en az 100 kilovolt-amper (kvA) güce sahip mobil jeneratör bulundurma zorunluluğu getiriyordu. Ancak düzenleme, Nisan 2022’de şirketlerin istediği şekliyle yayımlandı. Yeni düzenlemeyle, nüfusu 100 bini geçen ‘il merkezleri’ ile 100 bini geçen ilçe merkezlerinde en az 1 adet ve en az 50 kvA gücünde mobil jenaratörlerin bulundurulması yeterli sayıldı. Taslakla örneğin 1 milyon nüfuslu il merkezi için her biri 100 kvA gücünde en az 10 jeneratör bulundurması gereken şirketler, mevcut düzenlemeyle aynı şehirde 50 kvA gücünde sadece 1 adet jeneratör bulundurabiliyor.
Binlerce enkazı aydınlatırdı
Can güvenliği nedeniyle deprem yaşayan illere elektrik verilemediği için jeneratörler hayati önem kazandı. 50 kvA güce sahip bir mobil jeneratörün aynı anda 50 enkazı aydınlatıp hayat kurtarabileceği hesaplanıyor. Aynı güçteki jeneratörle 25 çadırın da aydınlatma ihtiyacı karşılanabiliyor. Ancak düzenleme şirketler yerine, insan hayatı dikkate alınarak çıkarılsaydı her jeneratörle aynı anda en az 100 enkaz olmak üzere binlerce enkazda gece sabaha kadar arama kurtarma yapılabilecekti. Ayrıca çevre illerden gelebilecek jeneratörler de hazırda olacaktı.
