DOLAR
32,3361
EURO
35,1901
ALTIN
2.247,00
BIST
8.718,11
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
Muğla
Yağmurlu
14°C
Muğla
14°C
Yağmurlu
Çarşamba Açık
14°C
Perşembe Parçalı Bulutlu
14°C
Cuma Çok Bulutlu
13°C
Cumartesi Az Bulutlu
14°C

Magna Carta.

Aktur tatil sitesi

MAGNA CARTA.

Yeryüzünün en önemli yazılı hukuksal sözleşmelerinden olan “Magna Carta Libertatum”, Türkçe’de “Büyük Özgürlükler Şartı” olarak çeviri karşılığı bulur. Magna Carta İngiltere kralı Yurtsuz John tarafından 1215 yılında icad edilmiştir ve 63 maddeden oluşur. Latince yazılan sözleşmenin 4 nüshası Londra’ki “Biritish Library’de muhafaza edilmektedir. Magna Carta’yı kıymetlendiren sebep kralın kendi isteği ile yetki ve haklarından feragatta bulunmasıdır. Vergi koyma yetkisini dahi devretmiştir kral. Ki o dönem vergi en önemli gelir kalemidir. Magna Carta; Orta Çağ karanlığında hukuku, özgürlükler ile bağlamlamıştır. Daha önemlisi hukuk devletinin mümkün olabilirliğini açığa çıkarmıştır.

 MAGNA CARTA HALEN ÖĞRETİCİDİR.

Magna Carta 1805 yıl öncesinden bize öğretmeye devam ediyor. 63 Maddenin tamamı aslında bize hasretlik ve ah-vah çektirir özellikler taşıyor. Yazının hacmi tamamını yayınlamama izin vermez. Ama bazı seçtiklerim. 12. Madde: “Kral daha sonra parlamentoya dönüşecek Büyük Konsey’in kararı olmadan zorla askerlik vergisi alamayacaktır.” 8. Madde: “Dul kadınlar ve diğerleri zorla evlendirilemecektir. Çocuk evliliği kesinlikle yasaktır.” 23. Madde: “Angarya yasak ve suçtur.” 38. Madde: “Kimse hakkında yeterli kanıt olmadıkça yargılanamayacaktır.” 39. Madde: (Bak şimdi okur burası çok önemli) “Özgür kişiler ülke kanunlarına göre yasal bir biçimde yargılanıp hüküm giymeden tutuklanayacak,hapsedilemeyecek, mal ve mülkünden mahrum bırakılamayacak, kanun dışı ilan edilemeyecek, sürgün edilemeyecek, hangi biçimde olursa olsun zarara uğratılamayacaktır. (Off off eyy okur. Ben dünyaya neden  1805 yıl geç gelmişim?  Magna Carta’yı okudukça şunu dedim: “Tanrım neydi benim günahım?” Ve “Yurtsuz John ulu tanrı seni kutsasın” dedim). Magna Carta bir anlamda, “İnsan Hakları Sözleşmesidir.”

BODRUMLU DALAVERA MEHMET…

Çok avukat arkadaşımın masasının arkasında: “Ne kimsenin kölesi, ne de kimsenin efendisi oluruz” şeklinde bir yazı görürüm.  Çok da hoşuma gider ve manalı gelir. Papua Yeni Gine’de büyük bir hukuk sorunu var. Bodrum’da Dalavera Mehmet’i, Baskın Oran ile tanıdık. Dalavera Mehmet herkesin tanıdığı, elinden her iş gelen Giritli muhteşem bir halk adamı. Bodrumla özdeşleşmiş çok da renkli hikayeleri var. Komik olduğu denli denizle ve doğayla epeyce didişmiştir. Dalavera Mehmet’in isim hikayesi şöyle: İçki alemini oldukça seviyor. Ama klasik tavrı şöyle. Alemin sonuna gelinirken mutfağa yanaşıyor. 2-3 dublede orada çakıyor yangından mal kaçırırcasına. Masaya dönüyor: “Efeler ben bi su dökem gelem. Sonra hesabı ödeyem” der. Ama Dalavera Mehmet’in masaya döndüğü vaki olmamış. Masadakiler Dalavera’nın dönmeyeceğini bilirlermiş ve sempatiyle de bakarlarmış. En son bir lokantacı patlıyor: “Amma  dalaveracısın” diyor. Oradan adı Dalavera Mehmet kalıyor. Papua Yeni Gine yargısı da bana Dalavera Mehmet’i anımsattı. Hesap vakti su dökmeye gidip dönmeyen bir yargı. Hatta Dalavera acele ettiğinden, telaşından dolayı; kaçarken, birazda alkolün etkisi ile sanırım hep pantolonun önünde bir ıslaklık olurmuş. Papua Yeni Gine yargısında da aynı sorun var gibi.

“HUKUK HERŞEYİN KRALIDIR.”

Tarihin babası Bodrumlu Heredot  der ki; “Hukuk (Nomos) her şeyin kralıdır. İyi bil ki; hiçbir kötülük karşılıksız kalmaz. İlahi adalet gereği büyük günahlar, büyük bedeller ödenerek temizlenir.” Yakın zamanda yargı aleminin kralı olan Fetö’cülerin akıbeti bu sözü çok aklıma getirmişti. Evet gerçekten hukuk insanlığın hak arama sevdasıdır. Ama en önemlisi içi ahlakla dolmadığı sürece adil olması güç olsa gerek. Hukuk ve ahlak ilişkisi et-tırnak gibi olsa gerek. Yargıda daha öncesinde yuvalanmış Fetöcüler sanırım adaletle yürümedikleri için tökezleyip düştüler. Adalet hayatın içinde herkese lazımdı, lazım, lazım olacak… İnsan belleği ve tarih asla unutmaz. Bu nedenle Magna Carta sözleşmesini kısa süreliğine de olsa sabote eden 805 yıl öncesinin Kilise’sini ve Papasını tarih ve insanlık halen utançla anımsar. Ve halen seçilen papalar Magna Carta özürü dileyerek göreve başlarlar. Yani 805 yıl önce su dökmeye gitmiş olsalar da, Kilise ve Papa halen Magna Carta’nın hesabını veremiyor. Adalet belleği diri tutar… 400 yıl kadar önce Galieo, “Dünya dönüyor” dediği için Kilise (Engizisyon) Mahkemesi tarafından yargılandı. Yakılmaya, asılmaya kalkıldı. Ağır bedellerde ödedi. Ama işte: Dünya halen dönüyor.    

Aktur tatil sitesi