İlk 5 ayda vergi tahakkuku 2.2 trilyon lira olurken tahsilat 1.4 trilyon lirada kaldı. Tahsilat oranı yüzde 62.7’ye geriledi. En yüksek oran yüzde 83.6 ile Kocaeli’nde.
Bir ülke bütçesinin en önemli ve sağlıklı gelir kaynağı olan vergiler, Türkiye’de her zaman önemli bir tartışma konusu olmaya devam ediyor. Verginin tabana yayılamaması ve kayıtdışılık, gelir adaletsizliği de yaratan dolaylı vergilerin yüksekliği, sürekli çıkan afların vergiyle uyumlu mükellefleri rahatsız etmesi gibi bir dizi sorun bu tartışmanın temelini oluşturuyor. Ayrıca enflasyonist bir ortamda bu enflasyona bağlı vergilerdeki artış, deprem gibi doğal afetlerin yarattığı sorunlar da bu süreci etkiliyor.
Bu noktada vergilerle ilgili güncel durum ve yurttaşın tutumunun en iyi gözlendiği alanlardan biri ise tahsilat oranları. Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü’nün açıkladığı verilere göre yılın ilk 5 ayında bütçedeki vergi gelirleri yüzde 55.6 artışla 881.2 milyar liradan 1 trilyon 371 milyar liraya yükseldi. Ancak aynı dönemde mükellefe tahakkuk ettiren vergi tutarı yüzde 64.2 artışla 2 trilyon 186 milyar lira oldu. Buna göre ilk 5 ayda tahsilat oranı yüzde 62.73 olarak hesaplandı. Bu oran geçen yılın aynı döneminde yüzde 66.19’du.
ŞIRNAK SON SIRADA
Türkiye’ye il bazında bakıldığında ise Ocak-Mayıs 2023 döneminde en yüksek tahsilatı oranı yüzde 83.54 ile Kocaeli, en düşük tahsilat oranı yüzde 12.46 ile Şırnak’ta hesaplandı. Geçen yılın aynı döneminde en yüksek oran yüzde 86.11 ile yine Kocaeli, en düşük oran ise yüzde 8.69 ile Kars’taydı. Ayrıca ilk 5 aylar itibarıyla tahsilat oranları İstanbul’da yüzde 73.46’dan yüzde 72.57, İzmir’de yüzde 66.14’ten yüzde 63.19, Ankara’da yüzde 54.3’ten yüzde 44.33’e geriledi.
Öte yandan 6 Şubat tarihli Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 11 ildeki tahsilata bakıldığında toplam tahakkuk ettirilen verginin 99.3 milyar lira, tahsilatın ise 38.9 milyar lira olduğu görülüyor. Tahsilat oranı ise yüzde 39.23 oldu. Bu oran geçen yılın aynı döneminde yüzde 56.36 olarak hesaplanmıştı. Ocak-Mayıs 2023 döneminde en yüksek tahsilat oranı yüzde 52.8 ile Hatay, en düşük oran yüzde 14.1 ile Kilis’te görüldü.
AF İÇİN SON GÜN
AKP iktidar tarafından 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la uygulamaya sokulan prim, vergi, ceza borcu aflarıyla ilgili başvuru sürecinde sona gelindi. Başvuru süresi bu akşam, ilk taksit ödeme süresi de 31 Temmuz’da sona erecek.
