Bilim insanları, yaygın bir virüs olan cytomegalovirus (CMV) ile Alzheimer hastalığı arasında çarpıcı bir ilişki keşfetti. Araştırmalara göre, bağırsaklarda kronik enfeksiyon yaratan bu virüs, beyinle bağırsak arasındaki vagus siniri üzerinden beyine ulaşarak Alzheimer gelişimine katkıda bulunabilir.
CMV, genellikle çocuklukta bulaşan ve vücutta ömür boyu kalan bir herpes virüsü türüdür. Çoğu kişi için zararsız olan bu virüs, aktif hale geçtiğinde tükürük, kan ve semen gibi vücut sıvılarıyla yayılabilir. Ancak yeni bulgular, virüsün aktif olduğu bazı durumlarda Alzheimer riskini artırabileceğini ortaya koyuyor.
Arizona State Üniversitesi’nden biyomedikal bilimci Ben Readhead ve ekibi, Alzheimer hastalığı ile CMV enfeksiyonu arasında biyolojik bir bağlantı keşfetti. Readhead, bu bağlantının Alzheimer hastalarının yaklaşık %25 ila %45’ini etkileyebileceğini öne sürdü.
Araştırmacılar, Alzheimer hastalığının klasik belirtileri olan amiloid plaklar ve tau protein düğümlerine ek olarak, bu hastalığın benzersiz bir alt tipini tanımladı. Bu alt tip, beyindeki virüs, antikor ve bağışıklık hücreleri ile ilişkili belirgin biyolojik özellikler taşıyor.
Araştırma, bağışıklık sisteminin sürekli olarak tetiklenmesinin beyinde iltihaplanmaya yol açtığını ve bunun nöron kaybı ile ilişkilendirildiğini gösterdi. CMV’nin aktif hale geçmesi, bağışıklık hücrelerinin sürekli alarm durumunda kalmasına neden olarak Alzheimer riskini artırabilir.
Araştırmacılar, Alzheimer hastalarının bağırsağında CMV antikorlarını tespit etti ve bu antikorların spinal sıvıya ve beyine kadar izini sürdü. Vagus sinirinde bulunan CMV, virüsün beyine ulaşmak için bu sinir yolunu kullanabileceğini düşündürüyor.
Laboratuvar ortamında yapılan insan beyin hücresi modelleri, virüsün amiloid ve fosforlanmış tau protein üretimini artırdığını ve nöron dejenerasyonuna yol açtığını doğruladı. Ancak bu etkiler, yalnızca kronik bağırsak CMV enfeksiyonu olan bireylerde gözlendi.
Araştırmacılar, bağırsaklardaki CMV enfeksiyonunu tespit edebilecek bir kan testi üzerinde çalışıyor. Böyle bir test, enfeksiyonu erken teşhis ederek antiviral ilaçlarla tedavi edilmesini ve Alzheimer gelişiminin önlenmesini mümkün kılabilir.
Bu çığır açan bulgular, Alzheimer’ın sadece nörolojik bir hastalık olmadığını, aynı zamanda bağışıklık sistemi ve enfeksiyonlarla da yakından ilişkili olduğunu gösteriyor. Araştırmalar, Alzheimer’ın altında yatan nedenlerin daha iyi anlaşılması ve hastalığın önlenmesi için umut vaat ediyor.
Araştırma, Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association’da yayımlandı.
