İzmir’den Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Mansur Kayataş, kronik böbrek hastalığının belirtilerine ve risk faktörlerine dikkat çekerek, sağlıklı yaşam tarzı ve erken tanının hastalığın ilerlemesini büyük ölçüde yavaşlatabileceğini vurguladı.
Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Mansur Kayataş, kronik böbrek hastalığı (KBH) konusunda önemli uyarılarda bulundu. Böbreklerin hayati görevlerine dikkat çeken Kayataş, hastalığın ilerleyişini yavaşlatacak ve yaşam kalitesini yükseltici tavsiyelerde bulundu.
BÖBREKLER HANGİ GÖREVLERİ ÜSTLENİR?
Prof. Dr. Kayataş, böbreklerin kandaki atık maddeleri ve fazla sıvıyı süzerek idrarla dışarı attığını, sıvı-elektrolit ve asit-baz dengesini sağladığını, kan basıncını düzenlediğini ve D vitaminini aktif hale getirdiğini belirtti. Ayrıca kemik iliğinde kırmızı kan hücrelerini uyaran eritropoetin adlı hormonun da böbrekler tarafından üretildiğini vurguladı.
KRONİK BÖBREK HASTALIĞININ EN SIK NEDENLERİ
Prof. Dr. Kayataş, KBH’nin en sık nedeninin diyabet, ikinci nedeninin ise hipertansiyon olduğunu belirtti. Ayrıca glomerülonefrit, polikistik böbrek hastalığı, uzun süreli idrar yolu tıkanıklıkları, böbrek taşları ve nefrotoksik ilaçlar gibi faktörlerin de riski artırdığını söyledi.
GENETİK FAKTÖRLER DE ETKİLİ
Hastalığın bazı kişilerde genetik faktörlerle daha hızlı ilerlediğini belirten Kayataş, genetik testlerin rutin olarak uygulanmasa da erken yaşta başlayan ya da ailesel geçiş gösteren vakalarda tanıya katkı sağlayabileceğini ifade etti.
HASTALIĞIN BELİRTİLERİNE DİKKAT
Prof. Dr. Kayataş, hastalığın başlangıcında belirti vermeyebileceğini ancak ilerleyen dönemlerde yorgunluk, halsizlik, bulantı, idrarda azalma veya köpüklenme, bacaklarda şişlik, nefes darlığı ve tansiyon yükseldiği gibi belirtilerin görülebileceğini aktardı.
TANISI NASIL KONULUR?
Tanının genellikle biyokimya tetkikleri (GFR, üre, kreatin), idrar analizleri ve böbrek ultrasonografisi ile konulduğunu belirtti. Bazı vakalarda böbrek biyopsisinin de gerekebileceğini söyledi.
DİYET VE YAŞAM TARZI ÖNEMLİ ROL OYNUYOR
Kayataş, diyetin hastalığın ilerlemesini yüzde 20-30 oranında yavaşlatabileceğini vurgulayarak, multidisipliner yaklaşımla diyalize geçiş süresinin uzatılabileceğini ifade etti. Tuz ve proteinden kısıtlı, gerekli durumlarda potasyum ve fosfor da sınırlandırılan bir beslenme planının benimsenmesi gerektiğini belirtti.
BÖBREK SAĞLIĞI İÇİN UYARILAR
Kan basıncı ve kan şekerinin kontrol altında tutulmasının önemine dikkat çeken Kayataş, bilinçsiz takviye ve ilaç kullanımından uzak durulması gerektiğini söyledi. Ağır metal ve katkı maddesi içeren gıdalardan uzak durulması, sağlıklı yağlar, sebze, meyve ve tam tahıl tüketiminin artırılmasını önerdi.
TEDAVİ SÜRECİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Tedavi sonrası düzenli nefroloji kontrolleri, ilaç kullanımına uyum, tıbbi takibin aksatılmaması gerektigini belirtti. İleri yaş, obezite ve diyabet hastalarının sürekli gözetim altında tutulmasının önemli olduğunu ifade etti.
