İktidarın düşük faiz ısrarı hem faizde hem de döviz piyasasında “ikili” bir tablo oluşturdu. Bu tablonun ekonomide yarattığı tahribat her geçen gün büyüyor.
Merkez Bankası’nın (TCMB) yüzde 8.5 olan politika faizinin aksine Kur Korumalı Mevduat’ta (KKM) tavan faizin kaldırılması ile TL mevduat faizinde 20 yılın zirvesi görüldü. 3 aya kadar vadeli mevduatın ortalama faizi yüzde 29.3 oranlarında gerçekleşirken, bankaların yüksek montanlı TL mevduata verdiği faiz yüzde 35’e doğru yaklaştı. Kur tarafında ise Kapalıçarşı ve bankalar arasındaki döviz fiyatları arasında 40-50 kuruşa varan farklar gözlemleniyor.
Diğer yandan TCMB tarafından bankalara, “döviz fazlası olanlara doları daha yüksek kurdan satın” talimatı gönderildi. Bu olağan dışı adımla ise kambiyo rejiminde kısıtlama olan ülkelerin başvurduğu bir yöntem olan ‘çoklu kur’ döneminin kapıları aralandı. Yine Merkez Bankası’nın talimatı ile bankalar döviz alış satış fiyatı arasındaki farkı ciddi düzeyde artırdı. Ekonomistler piyasada ortaya çıkan ‘ikili kur ve ikili faiz’ tehlikesinin yarattığı tahribatın giderek büyüdüğüne dikkat çekiyor.
KUSURSUZ FIRTINA İŞARETİ
İYİ Parti Kalkınma Politikaları Başkanı Ümit Özlale süreci eleştirdiği Twitter hesabında “Kur piyasasında kusursuz fırtınanın geldiğini nasıl anlarsınız? Spot piyasa ile Kapalıçarşı arasındaki marja bakarak! Geçen hafta yüzde 1’lerde olan marj şimdi yüzde 2.5-3’lere doğru gidiyor” dedi. Özlale, “Kapalıçarşı’da oluşan fiyat değişimi yüzünden bazı bankalar oraya işlemi kapatmış durumda. Hal böyle olunca spot piyasa ile Kapalıçarşı arasındaki marj büyüyor. Bu hayra alamet değil. Ekonomi yönetimindeki cehaletin sonucu eşi benzeri görülmemiş bir krizle sonuçlanabilir” yorumunu yaptı.
Cari açık, döviz talebini köpürtüyor
Piyasalarda oluşan ‘çoklu faiz’e dikkat çeken Ekonomist Güldem Atabay özel bankaların şirketlere düşük faizden kredi vermezken, tahvil tutma pahasına ihtiyaç kredi faizlerini yükseltiklerini, kamu bankalarının ise vatandaşın cebinden sermaye ekleyerek risk aldığını ve kredi kullandırdığını söyledi. Kur Korumalı Mevduat’ın faiz tavanının kaldırılmasının da kuru tutmaya yetmediğini belirten Atabay, “Önceki gün açıklanan ödemeler dengesi içinde yıllık cari açık 55.4 milyar dolarla rekor kırdı. Yeni ekonomi modeli saçmalığı sermaye girişlerini sıfırladı. Cari açık döviz talebini köpürtüyor” dedi.
