Gıda enflasyonu 3 hanelere ulaşarak zirve için ulaşımla yarışırken, tarımsal girdi endeksi yüzde 134.76 oldu. Üretici, 2023’te maliyet düşmeden fiyatlar inmez dedi.
Baz etkisi ile düşmeye başlayan ortalama enflasyona karşılık, artan maliyetler ve üretimdeki sıkıntılarla gıda enflasyonu yüzde 102.55 ile üç haneli seviyelerde tırmanmaya devam ediyor. Temel gıda ürünlerinde tarihi seviyelere ulaşan ve etiket denetimleri ile kontrol altına alınmaya çalışılan fiyat artışlarında maliyetlere işaret eden üretici ise, gübre ilaç gibi alanlarda maliyet düşmedikçe ucuz gıdanın tezgaha inmeyeceğine dikkat çekiyor. Geçen bir yıllık sürede elektrik fiyatlarında yüzde 140, gübre fiyatlarında yüzde 60, zirai ilaçlarda yüzde 80’lik fiyat artışlarını gören üreticinin ithalat yasaklarıyla da kârının eridiğini kaydeden Antakya Ziraat Odası Başkanı Mehmet Muzaffer Okay, “Bunlar devam ettiği sürece gıda fiyatlarında kimse ucuzluk beklemesin. Yok böyle bir şey. Maliyetlerde ciddi bir düşüş olmadan gıda fiyatları düşmez” diye konuştu.
KURAKLIK RİSKİ BÜYÜK
Türkiye’nin tarımda ithalata dayalı bir politika yürüttüğünü 20 üründe gelen ithalat yasağının ise çiftçiyi zora düşürdüğünü kaydeden Okay, kuraklık nedeni ile ekim süreçlerinin de ertelendiğini anlattı. Okay, “Geçmiş yıllara baktığımızda normal yağışlar yok bu sene. Buğdayda Türkiye’nin en iyi senesi 22 milyon ton. Şu anda 2023’ü kestirmek zor. Eğer yağmur olursa burada açığı kapatır” dedi.
Üretim yerinde saydı fiyatlar tırmandı
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, sebze ürünleri üretim miktarının 2022 yılında bir önceki yıla göre değişim göstermeyerek yaklaşık 31.7 milyon ton olacağı tahmin edildi. Sebzeler grubunun önemli ürünlerinden salatalıkta yüzde 2.8, havuçta yüzde 33.3, beyaz lahanada yüzde 19 oranında artış olurken, domateste yüzde 0.7, karpuzda yüzde 1.5, kuru soğanda yüzde 6 oranında azalış olacağı tahmin edildi. Yine TÜİK’in enflasyon verilerine bakıldığında 2022 yılı Kasım ayında gıdada aylık artış yüzde 5.75 yıllık artış ise yüzde 102.55’i buldu.
Tarladaki enflasyon etikete yansıyor
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Remzi Baki Suiçmez, son açıklanan tarımsal girdi fiyat endeksinin yüzde 134’ü aştığına dikkat çekti. Suiçmez, şöyle devam etti: “Yani tarladaki enflasyon hangi ürünü alırsanız alın marketteki etiketi etkiliyor. Her dönemde bir ürün suçlu ilan ediliyor bir patates, bir soğan, bir salatalık. Çözüm girdi maliyetlerini düşürmek ve tüketicinin de ucuz ürüne ulaşmasını sağlamak. Rekolte düşüşlerinde kuraklığın da etkisi var. Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu, Ege ve Trakya’da hâlâ etkisini sürdürüyor” dedi.
