Balığın sağlık açısından faydaları uzun süredir biliniyor. Akdeniz diyetinin temel bileşenlerinden biri olan balık, vücudun ihtiyaç duyduğu protein ve omega-3 gibi değerli besinleri sağlıyor. Ancak cıva zehirlenmesi riski, özellikle ton balığı gibi bazı türlerde hâlâ endişe yaratıyor. Şimdi ise bilim insanları, ton balığındaki cıva miktarını yüzde 35’e kadar azaltmanın basit bir yolunu keşfetti.
İsveç Tarım Bilimleri Üniversitesi ve Chalmers Teknoloji Üniversitesi’nden bir ekip, ton balığının ambalajlanma şekline küçük bir müdahale ile bu önemli sorunu azaltmayı başardı. Araştırmacılar, ton balığına sistein adlı bir amino asit ekleyerek yaptıkları laboratuvar testlerinde, balıktaki cıvanın yüzde 25 ila yüzde 35 oranında azaltılabildiğini gösterdi.
Sistein, cıva ile güçlü bir bağ kurduğu için bu çalışmada tercih edildi. Aynı araştırma ekibi, daha önce cıva uzaklaştırma üzerine yürüttükleri çalışmalardan elde ettikleri bilgilerle bu yöntemi geliştirdi. Balığın, sistein içeren sıvı ile daha fazla temas etmesi, daha fazla cıvanın dışarı çekilmesini sağladı.
Chalmers Üniversitesi’nden kimyager Przemysław Strachowski, “Bu yöntemle cıvanın bir kısmının balıktan çekilip çözeltiye bağlanarak atılabileceğini düşündük” dedi. Ancak çözeltiye geçen cıvanın bertaraf edilmesi için daha fazla araştırma gerektiğini de vurguladı.
Çalışmaya göre, sistein ile işlenen ton balığında görünüş ya da koku açısından hiçbir fark gözlenmedi. Ayrıca, bu yöntemle cıva giderimi iki hafta boyunca devam etti ve ek bir katkı maddesi kullanılmasına da gerek kalmadı.
Balık tüketiminde cıva riski, özellikle hamile kadınlar ve küçük çocuklar için kısıtlı tüketim önerileriyle gündeme gelmişti. Ancak uzmanlar, çoğu durumda balığın sağladığı faydaların risklerden ağır bastığını belirtiyor. Bu nedenle, gıda ambalajı yoluyla cıva oranını düşürmek, bu riski daha da azaltabilir.
Strachowski, “Bu tür bir ambalajın güzelliği, ürün raflarda beklerken bile aktif olmasıdır” dedi. Endüstriyel ölçekte uygulandığında ek bir üretim aşamasına gerek kalmadan güvenliğin artırılabileceğini belirtti.
Çalışmanın bir diğer yazarı gıda bilimci Mehdi Abdollahi, “Araştırmamız, ton balığında cıva kirliliğiyle başa çıkmak için sadece tüketimi kısıtlamanın değil, alternatif yöntemlerin de mümkün olduğunu gösteriyor” dedi. Abdollahi’ye göre amaç, hem gıda güvenliğini artırmak hem de kısıtlamalara tabi ürünlerin daha iyi değerlendirilmesini sağlamak.
