Vücudumuzdaki bazı belirtiler kimi zaman kalp sağlığımızın tehlike altında olduğunu gösterebilir. Kalp Cerrahı Prof. Dr. Bingür Sönmez, kimi zaman fark edilip, korkulan; kimi zaman da başka hastalıklara benzetilip, önemsenmeyen o belirtileri sordum.
Kalp hastalıkları özellikle de kalp krizi bazen belirti vermezken; çoğu zaman da bazı alarm işaretleri ortaya çıkabiliyor. Peki her göğüs ağrısı ya da nefes darlığı kalp hastalığı habercisi midir? Soğuk havalarda oluşan kalp ağrısı tehlikeli midir? Mide bulantısı ve baş dönmesi de kalp krizine mi işaret eder? Bacaklardaki şişlikler kalple ilgili midir? İşte Kalp Cerrahı Prof. Dr. Bingür Sönmez’in bu sorularıma verdiği yanıtlar:
Prof. Dr. Bingür Sönmez
Yaşanan her göğüs ağrısı kalple mi ilgilidir?
Kalp krizinin en sık görülen belirtisi göğüs ağrısıdır. Kalp krizine eşlik eden bu ağrı, genellikle göğüsten çeneye ve sol kola yayılır. Ancak her göğüs ağrısı kalp krizi değildir. Göğüs ağrısı reflü, ülser, safra kesesinden kaynaklanan problemler, kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları da göğüs ağrısına neden olabilir. Panik atak hastaları da göğüs ağrısı ile karıştırılabilir. Asıl sorun sessiz kalp hastalarındadır. Ağrı vücudun bir korunma zinciridir. Eğer bu zincir bozulmuş ise koşarak merdivenleri çıkan bir hasta 2. veya 3. katta kuvetten kesilebilir. Bu hastalar ağrı duymadıkları ve doktora da gelmedikleri için büyük sorun yaşarlar. Morbid obez, KOAH ve diyabetik hastalarda bu sorun çok sık yaşanır.
Yemek sonrası yürüyüşle ortaya çıkan göğüs ağrısının sebebi kalp olabilir mi?
Yemek sonrası dolaşımın büyük kısmı mide bağırsak sistemine yöneleceği için yemekten sonra hemen yürüyüş yapmak sakıncalıdır. Yemek sonrası yürüyüşle ortaya çıkan göğüs ağrısı ise koroner kalp hastalığının erken tanınmasında bir ipucu olabilir.
Nefes darlığı kalp hastalığı işareti midir?
Çabuk yorulma veya eforla gelen nefes darlığı koroner kalp hastalığının ileri bir safhasını belirler. Özellikle kadın hastalarımızda ilk belirti çabuk yorulma olabilir. Geçirilen bir kalp krizi sonrası kalp adalesinde ortaya çıkan harabiyet kalp yetmezliğine, dolayısıyla çabuk yorulmaya ve nefes darlığına neden olur.
Bacaklarda oluşan şişlikler kalp hastalıklarından kaynaklanabilir mi?
Ödem olarak isimlendirilen diz altı ile ayak bilekleri asındaki şişlikler ileri kalp yetmezliğinin işaretidir. Bu sorunu yaşayanlar mutlaka doktora başvurmalı; hemen tuz kısıtlamasına gitmeli ve idrar söktürücü ilaçlarını muntazam kullanmalılar.
Soğuk havalarda oluşan kalp ağrısı tehlikeli midir?
Her mevsimin koroner kalp hastalığı ile ilgili ayrı sorunları vardır. Yaz aylarında aşırı sıcaklarda su kaybına bağlı olarak kanın koyulaşması sonucu akışkanlığı azalacağı için beklenmeyen bir akut pıhtılaşma kalp krizine neden olabilir. Kış aylarında ise göğse direkt olarak gelen soğuk, solunan soğuk hava kalp ağrısı başlatabilir. Kalbi besleyen damarları daraltan, tansiyonu yükseltip, kalbin iş yükünü artıran soğuklar kalp krizine yol açabilir. Bu nedenle kalp hastalarımıza soğuk havalarda dışarı çıkmamalarını öneriyoruz. Eğer çıkarlarsa dil altı ilaçlarını yanlarına almalarını ve bir atkı ile ağızlarını sararak soğuk havanın ısınarak içeri girmesini sağlamalarını, göğüslerine direkt soğuk hava gelmemesini tembih ediyoruz. Kalp hastaları için kış aylarında en iyi yürüme alanı AVM’lerdir.
Yokuş ya da merdiven çıkmakta zorlanmak kalp sağlığıyla ilgili bir ipucu verir mi?
Günlük hayatınızda yol yürümek, yokuş veya merdiven çıkmak gibi rutin durumlarda nefesiniz yetmiyor, tıkanıyor ve sık sık dinlenme ihtiyacı duyuyorsanız, nedeni kalp yetmezliği olabilir. Ayrıca hareket ederken oluşan çarpıntı da mitral kapak hastalığı belirtisidir ve bu gibi durumlarda kişinin mutlaka kalp kapak hastalığı yönünden değerlendirilmesi gerekir. Bu bir çeşit hastanede yaptığımız efor testine benzer. Normal şartlarda sıkıntı vermeyen bir kalp hastanede yapılan efor esnasında EKG değişiklikleri ile kendisi belli eder.
Mide bulantısı ve baş dönmesi kalp krizi işareti midir?
Kalp krizinin en belirgin özelliklerinden biri göğüs ağrısıdır. Ancak kalp ritmindeki bozukluklar da mide bulantısı ve baş dönmesiyle kendini gösterebilir. Kadınlarda kalp krizi işaretleri de erkeklerden farklı olarak mide bulantısı ve baş dönmesi şeklindedir. Kadınlar bu belirtilerden şüphelenmedikleri için hastaneye başvurmakta geç kalmaktadır.
Kalp sağlığı için düzenli Aspirin kullanmakta fayda var
Kardiyologlar bu konuda hemfikir olmamalarına rağmen erkeklerin 40 yaşından sonra, menopozda olan kadınlar tansiyon ve kolesterol ilaçları gibi günde bir adet 100 mg Aspirin almalarında yarar var.
Kalp krizinden şüphe ederseniz…
Kendiniz ilk kez bir kalp krizi geçirdiğiniz endişesine kapılırsanız hemen iki çocuk aspirini (100 mg) çiğneyin, mutlaka geçer diye beklemeyin ve hemen ambulans çağrın. Eğer evde yalnız iseniz mutlaka kapıyı açık bırakın, kesinlikle abartılı efor yapmayın ve yatağa uzanın. Bulantınız varsa mutlaka yan yatın. Eğer bilinen koroner kalp hastalığınız varsa ve daha önce dilaltı kullanıyorsanız 10 dakika ara ile iki kez dilaltı alın. Ağrı geçmezse mutlaka ambulans çağırın.
Sessiz kalp krizi nedir?
Sessiz iskemi olarak adlandırılan grupta hiçbir şikayet olmadan aniden kalp krizi gelişebilir. Bu grup hastalarda, koroner damarda önemli derecede darlık olmasına rağmen hastada hiçbir şikayet yoktur. Bu nedenle istirahat sırasında hiçbir yakınması olmayan veya istirahat sırasında çekilen EKG’si normal olan hastaların, provokasyon tersleriyle (efor testi, talyum testi) sessiz koroner kalp hastalıkları ortaya çıkarılabilir.
