“Covid-19 yeni yaşam ve iş yapış tarzının miladı olacak” diyen Zingat Kurucu Ortağı ve COO’su Mehmet Erkek, emlak dünyasında Covid-19 pandemisinin etkilerini ve değiştirdiği bakış açılarını değerlendirdi.
Zingat Kurucu Ortağı ve COO’su Mehmet Erkek‘in salgının bırakacağı kalıcı etkileri ele aldığı ve Zingat Prestij Dergisi’nin son sayısında yer alan “COVID-19 20 21… COVID’İN EMLAK DÜNYASINA ETKİLERİ” başlıklı köşe yazısı dikkat çekici değerlendirmelerle dolu.
İşte bugünün yaşanmışlıkları ve kaygılarının ötesinde, büyük resme odaklanan ve bir yakın gelecek tasviri de içeren Mehmet Erkek‘in köşe yazısı…
Covid-19 adını COrona VIrus Disease 2019’dan alır. 2019’dan itibaren dünyayı etkisi altına alan COVID resmi kayıtlara göre
171 milyon kişiye bulaştı; 3,5 milyondan fazla insanın ölümüne neden oldu. Hâlâ ölümcül etkileri devam ediyor. Tüm dünyada sadece ölümlere sebep olmadı; ekonomi, sosyal yaşam, kültürel yaşam gibi birçok alanda hayatı etkiledi. Bunların çoğunu son bir yıldır hepimiz çok yakından takip etmekteyiz.
Er geç COVID-19 ile mücadelenin üstesinden geleceğiz. Sosyal ve ekonomik yaşamı bu derece etkileyen bir virüsten elbette kurtulacağız. Buna inancım tam. Ancak bazı sonuçları yaşam ve iş yapış şeklinde kalıcı etkiler bırakacak. İşte emlak profesyonelleri olarak bu etkileri anlamamız ve bunlara adapte olmamız çok önemli.
COVID-19 bizleri bazı şartlarla zorladı ve haliyle hayatımızda yeni pencereler açtı. Her yeni zorluk yeni fırsatlar sunar, yeni kapılar açar. Bu defa da öyle oldu. COVID-19 öncelikle yaşam tarzımızda yeni gelişmelere neden oldu. Bir yıl boyunca kapalı
kaldığımız, aslında normal zamanlarda hayatımızın üçte birini geçirdiğimiz evlerin hayatımızda çok daha önemli bir yer aldığını, alabildiğini gördük.
Balkon, bahçe gibi alanlar sunan evler önemli hale geldi. Bir çekirdek aile 2+1 evi yeterli bulabiliyorken, bir çalışma odası da birden ihtiyaç hale geldi. İşte tüm bu ihtiyaçları gören bazı geliştiriciler yeni şartlara hızla adapte olup projelerini bu doğrultuda değiştirmeye, üretim yapmaya başladılar bile.
Uzaktan çalışılabildiğini ve bu tarz bir çalışmanın verimli olduğunu fark eden iş dünyası ofisleri küçültmeye ya da tamamen boşaltmaya başladı. Sadece pandemi zamanı değil, pandemiden sonra da uzaktan çalışmayı sürdüreceğini duyuran firmalara her gün yenileri katılıyor.
Örneğin, Zingat olarak bizler de uzaktan çalışmayı kalıcı hale getirdik. Nitekim bu kararımızı çalışanlarımıza sorarak aldık. Zingat çalışanlarının yüzde 90’ı pandemiden sonra da uzaktan çalışmak istediğini belirtti. Çalışanlarımızın evden çalışmak için belirttikleri nedenler arasında istediği yerden çalışmak (Yazın ailesinin yanında, tatilde, yazlığında), okula giden çocuğuyla veya desteğe ihtiyacı olan hastası ya da ebeveyni ile ilgilenmek, daha uygun fiyata daha konforlu bir evde yaşamak, her gün iki defa trafik sorunuyla uğraşmamak vs yer aldı.
Uzaktan çalışmanın etkisi ile artık ofisine yakın olmak zorunda olmayanlar başka şehirlerde de arayış içerisine girdiler… Özellikle sahil kesimlerindeki evlere talep ve haliyle fiyatlarda belirgin bir artış oluştu.
Tabii burada sadece uzaktan çalışanlar değil, son bir yıl boyunca özellikle İstanbul gibi dikey büyüyen bir kentte sıkışıp kaldığını hisseden emekli kesimde de daha sakin bir yere taşınma isteği oluştu. İstanbul nüfusu 2001’den beri ilk defa düştü. Emlak ofisleri bu yeni dünyanın taleplerine göre portföyleri genişletmeliler.
Evden çalışmanın etkisiyle ofislere talep ve haliyle fiyatlar ciddi oranda düştü. Serviced Office adı altında hazır ve paylaşımlı ofislere talepler arttı.
Bu alanda faaliyet gösteren firmalar talep patlaması gördü. Ofis fiyatlarının uzun süre pandemi öncesi fiyatlarını bulmayacağını düşünüyorum. Bu alanda çalışan emlak ofislerinin yeni bakış açısı geliştirmesi gerekiyor.
Geniş bant internet altyapısının gelişmesi, e-ticaret ve lojistik firmalarının güçlenmesi gibi gelişmeler de uzaktan çalışmanın burada hayatımızda daha da kökleşeceğini ve kalıcı hale geleceğini gösteriyor.
Ayrıca çalışma ve yaşam tarzının karbon salınımının azalmasına katkısı, daha yatay, az yoğunluklu bir yapılaşmanın olması gibi çevresel etkileri, bölgeler arası gelişmişlik farkının azalmasına katkısı, daha sağlıklı bir kalkınmaya olumlu etki etmesi gibi ekonomik getiriler görüldükçe daha fazla destek göreceğini söyleyebilirim.
Yeni dönem bize iş yapış tarzımızda da yeni pencereler açıyor. Geleneksel olarak emlakçılar öteden beri fiziksel teması sever. İş yaptığımız müşteriyi fiziksel ortamda görmek, sohbet etmek, çay kahve ikram etmek isteriz. Mülkü fiziksel olarak gezdirmek, yerinde göstermek emlakçılıkta olmazsa olmazdır. Ancak COVID-19 bunlara engel oldu.
Haliyle tüketiciler de mülkle ilgili olarak mümkün olduğunca uzaktan bilgi almak istediler. Bu anlamda 360 derece ev gösterim videoları, mümkünse canlı ev gösterimi tercih edildi. Bunun gibi evle ilgili uzaktan bilgi paylaşımı da çok daha önemli hale geldi.
Webtapu hayatımızı daha da kolaylaştırdı. Dijital olarak evrak imzalamak hayatımıza daha fazla girecek. Her ne kadar uzaktan yüzde yüz satın almaya ülke olarak henüz hazır olmasak da yeni deneyimlerin adımlarını attığımız bu dünyada biz emlakçılar giderek daha az fiziksel temasla iş yapabilir hale geliyoruz. Her geçen gün uzaktan çalışmamızı kolaylaştıracak teknolojik gelişmelerden faydalanıyoruz. Dolayısıyla uzaktan çalışabilmek emlak sektörü için kaçınılmaz bir gerçek ve aynı zamanda bir avantaj haline geliyor.
COVID 19, 20,21 diye sayarken belli ki bu süreç bizleri yeni bir dünyaya geçişe zorluyor. Bir Hintli şairin dediği gibi: “Hintliler sıfırı buldu ve dünya saymaya başladı.”
İşte COVID-19 yeni yaşam ve iş yapış tarzının miladı olacak; belki yıllar sonra bizler de COVID19’u daha çok bu değişim yönüyle hatırlayıp anacağız.
