Bodrum’da 300’ den fazla dernek faaliyet göstermektedir. Derneklerin çoğunun yaşamlarını sürdürebilmek için, ekonomik desteğe ihtiyacı vardır. Birçok dernek, üyelerin parasal destekleriyle ayakta durmaya çalışırken, bazıları da iktisadi kuruluşlarıyla ticaret yaparak, faaliyetlerini sürdürürler.
Bodrum’da faaliyet gösteren dernek ve vakıfların kaç tanesi “kamu yararına çalışan dernek” statüsündedir bilemiyorum, elimizde kesin bir bilgi yok. “Kamu yararına çalışan dernek” statüsünde olabilmek için, belirli kurallar mevcut.
Bu kuralları yerine getiren dernek ve vakıflar, ancak Cumhurbaşkanı’nın onayıyla bu ayrıcalığa sahip olabilmektedirler. Önemli ayrıcalıklara sahip olan kamu yarına dernek ve vakıflar diğer faaliyet gösteren derneklerle karıştırılmamalıdır.
Konumuz dernekler mevzuatı değil…
Asıl konu dernekler, özellikle spor kulüpleri adı altında yapılan organizasyonların statüsü. Dernekler, kendi bünyelerinde doğrudan ticaret yapamazlar. Ticari faaliyet gösterebilmeleri için; iktisadi işletme kurmak zorundalar.
Nedir konumuza neden olan faaliyetler?
Özellikle şunu belirtmek isterim ki, kendi yağıyla kavrulmaya çalışan, faaliyetlerinde başarılı olan ve faaliyetlerinde alınan ekonomik destekleri, sadece dernek amacında kullananların bu yazımla hiçbir alakası yoktur.
Bodrum’da bildiğimiz gibi festivaller, turnuvalar adı altında birçok organizasyon yapılmaktadır. Bu faaliyetlerden elde edilen gelirlerin kaydının nasıl yapıldığı ve gelirin nerelere harcandığı önemlidir.
Dernekler ve spor kulüpleri bünyesinde yapılan bu tür faaliyetlerde ticaret yapılıyor ise stantlar kurularak kiralama işlemi, sponsorluklar v.s gibi parasal gelir sağlanıyorsa, iktisadi kuruluş kurmak zorundadırlar.
“Dernekler, ticari kazanç elde etmek veya elde edilecek kazançların paylaşımı amaçları ile kurulamaz, ancak derneklerin gayelerine ulaşmak için ihtiyaç duydukları maddi olanakları temin etmek amacıyla, kazanç getirici faaliyetlerde bulunmaları, işletme kurmaları, müteşebbis veya iştirakçi olabilmeleri her zaman mümkündür.”
Düzenlenen festival ve yarışların nasıl bir kurala bağlı olduğu hakkında ve bu organizasyonların nasıl yapılacağı konusunda yasal bir dayanak bulunmamakta. Bu tür faaliyetlere izin verenler, mutlak bir kanuni dayanak çerçevesinde izin veriyorlardır.
Spor faaliyetleri konusunda ilgili federasyonlar yarışların resmiyeti konusunda yetkilidir, ancak katılımcılardan alınan paralar nereye gidiyor kimse bilmiyor.
Yani herhangi bir sportif yarış düzenleyecekseniz, ilgili federasyondan izin alacaksınız. Bu yarışı düzenleyebilmek için elde edilecek gelir; derneğin, spor kulübünün iktisadi kuruluşunun kasasına girmek zorundadır.
Bir kulübün adını kullanarak, kendi şahsınıza yada şirketlerinize ekonomik fayda sağlayamazsınız.
Buna kanunun arkasından dolanmak denir. Evet, bu gelirleri vergilendirmiş olabilirsiniz. Ancak hangi kulüp adı altında yapıyorsanız, elde edilen gelir sadece o kulübün amaçları doğrultusunda harcanabilir.
Haksız yere, kişisel gelir elde edemezsiniz.
Derneklerin düzenledikleri festivallerde aynı durumdadır. Düzenlemiş olduğunuz festival; hangi derneğin adı altında yapılıyorsa, iktisadi bir işletme kurulacak ve gelir, o işletme üzerinden faturalandırılarak derneğe gelir sağlanmış olacaktır.
Belirli adlarla düzenlenmiş festivallerden, dernek kasasına girmeden menfaat sağlamak suçtur. Buna katılan tüm sponsorlarda suça iştirak etmiş olurlar. Aksi halde gelir ve gider beyanları kanuna aykırı olacaktır.
Dernekler ve spor kulüpleri bu tür organizasyonlarının her aşamasındaki kararları, karar defterine kaydederek, yasal zorunlulukları yerine getirmeleri gerekir.
Bodrum’da düzenlenen bu tür organizasyonlar incelenmeli ve gelirlerin kayıt altına doğru alınıp alınmadığı bilgisinin, kamuoyu ile paylaşılması gerekir.
Birçok kentte yapılan bu faaliyetler, düzenleyen kuruluşlar tarafından web sayfalarında beyan edilmektedir.
Kamusal alanlar kullanılarak yapılan tüm faaliyetlerin, kamuya faydası olması gerekir.
Konuya girişi yaptım gerisi gelir. Kim, hangi organizasyondan, ne gibi bir kişisel çıkar sağlamış?
Bodrum’da var olan ve dışarıdan gelen derneklerin hepsi festival, yarış gibi organizasyonlar yaparsa, halimiz harap olur.
Bu yazım biraz üstü kapalıdır. Yazacaklarımın öncesinde bazılarına, biraz nefes alma fırsatı vereyim dedim.
Vesselam…
(Dernekler ve spor kulüpleri aynı kapsamdadır, yazıda ayırmamın nedeni daha iyi anlaşılması içindir. )
