“Detaylara takılmayım” diyorsanız daha net bir soru sorayım “deprem olursa ne yapacağız?”
Bu sorunun yanıtsızlığı depremden daha çok korkutuyor beni. Ege Denizinde deprem fırtınası yaşanırken deprem çalıştayları yapıldı. Sadece Bodrum’da mı Türkiye’de birçok yerde seminerler verildi. Toprağın altında kıpırdanmalar varken üstünde fay zonları dersi vardı. Hareket olan yerde bereket vardır dedikleri bu olmasa gerek. Kaldı ki fay zonlarını öğrenen halk toprağın üstünde ne yapacak? Onu hala anlatmadınız Hocam!
Belediye başkanları ilçede kaymakam ile merkezde vali ile görüştü. Halka sosyal medyadan ve whatsApp gruplarından sığınma yerleri için adresler verildi. Verilen adreslerde dere yatağında olan yerler de vardı. Yazdık, sorduk:” İkinci afet riski barındıran bu yerlerin bu listede işi ne? Kim, neye göre belirledi toplanma alanlarını?” diye derin bir sessizlik karşıladı bizi.
Şöyle bir diyalog dağıldı etrafa:
-Hiç kuşkunuz olmasın biz kurumlar olarak hazırız.
-Nasıl hazırsınız?
-Müftülük ile görüştük anons sistemi hazır.
Afet tatbikatlarında anons ilk uyarıdır. Anonsu duyanın çıkıp gideceği bir adresi ve o adrese nasıl ulaşacağını gösteren bir haritası vardır elinde. “Evinin önüne çık” demekse anons, evinin önünde ne yapacağını bilmesi gerekir herkesin. Bir yerde toplanıp otobüs ile mi taşınacağız? Kendi aracımıza yönelip aracı olmayan komşularımızı, mevcutta olan arabalara mı dağıtacağız? Deprem çantamızda neler olmalı? Gideceğimiz yerde neler olacak, neleri biz düşünmeliyiz? Bunları bilen var mı? Yok!
Geçen hafta 1999’dan beri ilk defa “İstanbul’un Tsunami Risk Haritası” çıktı ulusal medyada. 1999-2025 arası bu haritanın hiç düşünülmemiş olması ilginizi çekmedi mi?
Ya birdenbire kapımızda biten depremin şiddeti 6.2 değilde 8 olsaydı? Ne olacaktı? Tsunamiye, depreme hazır mıydı her yönüyle İstanbul? Hazırsa onlarca yurttaş neden balkondan atladı, bu bilinçlendirilmiş halin ürünü mü?
İstanbul’un elinde artık bir harita var. Anonsu duyunca 10 dakikası varsa o 10 dakikada en azından riskli bölgenin tersine gitmesi gerektiğini bilecek.
Baştan beri aklı selim açıklama yapan bilim insanlarımızın sayısı bir elin parmağını geçmiyor. Bazıları da var ki “en akıllıca iş İstanbul’u terk etmek” diyor.
Hocam, bilim afeti önleyecek tedbirleri ortaya koymayacaksa, afeti yönetecek hale bizi taşımayacaksa ne işe yarar? Afetle, salgınla, insan nesline tehdit oluşturan faktörlerle ilgilenmeyen ve insanı yaşatmayan bilimin amacı nedir?
6 Şubat Depreminde yüzbinlerce öldük. 11 şehrimizi halen yeniden kurmakla uğraşıyoruz. İstanbul Depremi ve Ege Denizi deprem gerçeği ise hep vardı. Ama olasılık vermekten başka, depremle mücadele etmek için bilim ne yaptı? İl yönetimleri ne yapıyor?
Haydi çuvaldızını kendimize batıralım medya bu konuda nasıl bir görev üstlendi? Doğru soruları sordu mu? Soruyor mu? İçinde kendi canı yok mu?
Halkın bilinçlendirilmesi, önlemlerin alınması, tatbikatların uygulanması için ne yaptık?
Japonya olası bir depreme hazırlık için ne yapıyormuş, biliyor muyuz? Haberlerde değil ama sosyal medyada var videosu. Zaten uzun zamandır haberler üçüncü sayfa bülteni gibi. Bu haberin topluma ne faydası var? sorusu kalktı raftan! Kayınvalidesini hamile bırakan damat ile ilgili tüm detaylar var ama olası depremde bir canın daha kurtarılmasına vesile olacak bilgilere yer yok televizyonda!
Her neyse…
Öncelikle Japon yaptığı binanın yıkılmayacağından emin. Emin olduğu için olası bir afet anında halkın evinde ya da işyerinde kalmasını istiyor. Tüm planlar burada devreye giriyor. Burada 5 yıl bozulmayan en az 10 tane 5 litrelik su, konserve kavun ekmek, bisküvi ve kanalizasyonlar bozulacağı için seyyar tuvalet aldırıyor herkese. “Afet yiyecekleri” adı altında bir üretim var gıda sektöründe. Prebiyotikli ve normal üretime göre daha kalorisi yüksek yapılıyor..İstiyor ki kendi insanına yetişme süresinde iyi beslenme ve hijyen devam etsin. Böyle bir durumda “en geç bir haftada ben sana ulaşırım” garantisi veriyor ülkede kalan tüm insanlara.
Biz, afete maruz kalırsak ne yiyeceğiz, nereye tuvaletimizi yapacağız, bilgisi olan var mı? Yoksa o gün gelince başımızın çaresine nasıl olsa bakarız mı? Bunları konuşmaya gelmiyor sıra.
Bunun sorgusunu yapacak vakit ve alan bırakmıyoruz kendimize. Ağzımızda bir taraftarlık marşı, üstümüzde siyaset forması, dinlediğimiz müzikten, izlediğimiz kanala hatta yediğimize içtiğimize kadar, her şeye siyasi görüşümüz karar veriyor.
Gelinen noktada;
Çocuk ölüyor susuyorum, işçi ölüyor susuyorum, tarım ölüyor susuyorum…
Deprem diyorlar, tsunami diyorlar…
Bilen konuşsun diyorum. “En akıllıca iş İstanbul’u terk etsin insanlar ” diyor profesör etiketini yüzüne tutak yaparak konuşan bilim insanları…!
Ne olur alınması gereken önlemlerin, afet anında yapılacaklar hakkında insanları bilgilendirecek bilgi sistemlerinin gelişimine odaklanalım. Hayat eve sığar? gibi bilgi sistemlerinin üzerinde yoğunlaşalım. Bilen bilmeyene anlatsın hangi yazılımlar var bu konuda geliştirilmiş ve nasıl yükleniyor bilgisayara, telefona?
Ne diyordu şair: “Telafi edilemeyecek şeylere değil ben senin çabasızlığına kırgınım…!”
Neyse hep kötü şeyler olmuyor. Bakın farkında mısınız? İlk defa İstanbul’dan Ankara’dan gelen akademisyen Muğla’yı değerlendirmedi. Bu kez İstanbul’un Tsunami Risk Haritası Muğla’dan çıktı.
Emeği geçen herkesi tebrik ederim. Dilerim iyi örneklerin sayısı çoğalsın.
Haydi selametle…
